روانشناسی مُدرن

این روزها که دیگر اغلب مردم در حال خانه‌تکانی پیش از آغاز سال نو و ورود بهار و شروع دید و بازدیدهای عید هستند، شب‌ها صدای آه و ناله خستگی و چهره درهم کشیده و توان از دست داده بسیاری از اعضای خانواده را می‌توان دید..

بارها کابینت‌های آشپزخانه را تمیز می‌کند، یک‌بار با این شوینده قوی بار دیگر با شوینده‌ای قوی‌تر، برای برق انداختن پنجره‌ها چند جور دستمال ردیف کرده است، به نوبت از هر کدومشان استفاده می‌کند، اما گویی پنجره‌ها قصد تمیزی ندارند، از فرش شستن‌اش صحبت نکنم بهتر است، آنقدر پارو به فرش می‌کشد که در هر بار گمان می‌کنم گوشه‌ای از فرش کنده خواهد شد، کریستال‌های داخل بوفه بیش از سه روز است که در حال شست‌وشو و لکه‌گیری است و... این تنها یک روی سکه خانه‌تکانی خاله‌جان است، روی دیگر این سکه، دستان پوست‌پوست شده و ورم کرده‌اش است که با هزار کرم مرطوب‌کننده هم نمی‌توان آنها را نرم و لطیف کرد..

فعالیت اعضای خانواده، به‌خصوص خانم‌های خانه‌دار در روزهای پایانی سال به دلیل اضافه شدن فعالیت ناشی از خانه‌تکانی افزایش می‌یابد و همین امر باعث می‌شود اشخاصی که در این فرصت‌های آخر سال علاوه بر امور دیگر برنامه نظافت کلی منزل را انجام می‌دهند احساس کنند زودتر از مواقع دیگر انرژی خود را از دست داده‌اند و احساس خستگی زودتر از همیشه به سراغشان آمده است..

همه ما ایرانی‌ها در پایان هر سالی که پشت سر می‌گذاریم رنجی را به جان می‌خریم که در پایانش لذت است: رنج و زحمت گردگیری و غبارروبی و تمیز کردن محل زیست یا کار خود‌ و لذت نونوار شدن، تمیز شدن و حظ بردن از تماشای اطرافمان که گویا از شدت تمیزی برق می‌زند. با این حال این رنج و لذت مصائب خاص خودش را دارد: کمردرد و خستگی و کوفتگی در پایان کار..

خوابیدن باید باعث آرامش باشد، اما برای من برعکس است وقتی که مدام کابوس می‌بینم، خیلی از کابوس‌های من تکراری هستند، گاهی آن‌قدر واقعی‌اند که اگر در خواب از بلندی بیفتم، وقتی بیدار شوم، بدنم درد می‌کند. یا بی‌خوابی دارم ‌یا خواب ناآرام. این موضوع باعث شده است که خیلی آسیب ببینم و آرامشم مختل شود. یا گاه در خواب از پیری ناراحت می‌شوم و گریه می‌کنم ووقتی بیدار می‌شوم می‌بینم بالشم از گریه خیس است و چشمانم لبریز اشک است. لطفا مرا راهنمایی کنید..

این روزها بازار خانه‌تکانی داغ است. از کوچه پس‌کوچه‌ها که عبور می‌کنیم شاهد فرش‌هایی هستیم که از پشت بام‌ها روی دیوار آویزان شده‌ است و عده‌ای نیز مشغول تمیز کردن و برق انداختن شیشه‌ها هستند و تلاش می‌کنند گرد و غبار یک سال را از خانه‌ها بزدایند و آن را آماده ورود به سال جدید کنند. اما گاهی این تمیزی به بهای از دست رفتن سلامت افراد بویژه خانم‌ها تمام می‌شود..

سمیه می‌گوید، من عاشق خاله اقدسم! با این‌که وضع مالی خوبی ندارند اما عقلش کار می‌کند ، عید که می‌شود دو نفر را می‌آورد خانه و خودش هم می‌نشیند فرمان می‌دهد که اینجا را بساب، آنجا را بروب! برعکس مادر من که هر سال، هنوز اسفند هم از راه نرسیده شروع می‌کند به انجام هر کاری و هنوز شب نشده، هی آه و ناله می‌کند و دستش را می‌مالد، کمرش را می‌فشارد، گردنش را ماساژ می‌دهد و از خستگی نای حرف زدن را هم از دست می‌دهد..

زن میانسال پشت پنجره اتاق خواب ایستاده و از پشت شیشه به منظره خیابان نگاه می‌کند. از صبح که همسر و فرزندانش خانه را ترک کرده‌اند برای مرتبه دهم است که پشت پنجره آمده. نه این‌که در خیابان چیز خاصی برای دیدن و توجه کردن وجود داشته باشد؛ مغازه‌ها همان‌هاست و درختان همان درختان قبلی. اما حوصله زن از یکنواختی و روزمرگی زندگی سررفته و احتیاج به چیزی بجز پختن ناهار، رخت شستن و گردگیری و مرتب کردن خانه دارد. او هم یک انسان است و نیاز به تحول و تنوع دارد..

توی رختخواب مدام غلت می‌زند. صدای تیک‌تیک ساعت بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد و سایه‌ها وحشتناک‌تر از آن چیزی که هستند، خود را نشان می‌دهد..

وقتی به شکل خوابیدن افراد نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که هر یک به گونه متفاوتی می‌خوابند؛ یکی به پشت، یکی به روی شکم، یکی به سمت راست و دیگری به سمت چپ و یکی هم کاملا جمع شده می‌خوابد..