| |
|
|
|
|
چهارشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت 15:43 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
توصیه می شود که این
افراد فعالیتی در ابتدای روز و در محیط بیرون نداشته باشند زیرا حداکثر
میزان آلرژن ها معمولا در اوایل و انتهای روز است ، در اواسط روز به علت
گرم شدن هوا ، این آلرژن ها به سطوح فوقانی می روند در نهایت درصد آلرژن ها
در هوا کاهش می یابد اگر افراد تمایل به انجام ورزش دارند بهتر است در
اواسط روز فعالیت خود را انجام دهند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
بهترین زمان برای ورزش کردن افراد مبتلا به آلرژی به,
آلرژی بهاری
دوشنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت 21:41 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 باورهای نادرست زیادی درمورد نوشیدن آب سرد بعد از غذا بین عموم شایع است.
امروز می‌خواهیم به این باورها بپردازیم، باورهایی مثل سرطان‌زا بودن آن که
هیچ سند و مدرک علمی پشت آن وجود ندارد. در گذشته گفته شده بود که نوشیدن
آب سرد بعد از غذا می‌تواند به هضم و گوارش غذا کمک کند. علم جدید هیچ
تفاوت عمده‌ای در تاثیرات یک لیوان آب سرد بعد از شام یا هر زمان دیگر از
روز نمی‌یابد..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
نکاتی درباره نوشیدن آب سرد بعد از غذا,
نوشیدن آب سرد,
نوشیدن آب سرد بعد از غذا
دوشنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت 15:23 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
خروپف کردن برخی افراد گاهی به مشکلات جدی در زندگی مواجه می‌شوند که پزشکان برای آن راهکارهای جالبی پیشنهاد داده‌اند.
شما
ممکن است جزء ۴۵ درصد از افراد بزرگسالی باشید که گاهی خروپف می‌کنند یا
حداقل اینکه احتمالاً کسی را که این عمل را انجام میدهد را بشناسید..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
هفت راه آسان برای متوقف کردن خروپف,
خروپف,
متوقف کردن خروپف
یکشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت 19:13 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 همه فکر می‌کنند تنها مو و پوست است که ظاهر را پیر نشان میدهد در حالی که
یک لبخند جوان و زیبا می‌تواند بیشتر از آنکه فکرش را بکنید فرد را جوان
نشان دهد!
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
دندان,
سفید,
زیبایی
چهارشنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 9:13 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 همه فکر می‌کنند تنها مو و پوست است که ظاهر را پیر نشان میدهد در حالی که
یک لبخند جوان و زیبا می‌تواند بیشتر از آنکه فکرش را بکنید فرد را جوان
نشان دهد! تمام راه‌های سفید سازی در این پرونده آمده‌است. .
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
دندان,
زیبایی,
لبخند,
سفیدی دندان
سه شنبه ۲۷ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 22:8 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 همه ما می دانیم اگر شب درست و کامل بخوابیم در طول روز سرحال تر، هوشیارتر
و خوش اخلاق تر هستیم و تصمیمات بهتری می توانیم بگیریم. اما گاهی مسایلی
پیش می آیند که خواب را از چشم ما می ربایند و ما را از لذت بی بدیل
خوابیدن محروم می کنند. صرف نظر از اینها، حقایقی در مورد خواب وجود دارد
که حتما باید بدانید..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
خواب,
بی خوابی,
اختلال خواب,
ساعت خواب
یکشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 11:33 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
یکشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 2:44 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
باید بدانید معده یکی از اندام هایی است که به غذاهای روزانه واکنش مستقیم
نشان می دهد. برای اینکه شکم شما بزرگ دیده نشود از خوردن گیاهان گازدار،
جویدن آدامس، خوردن نمک، نوشیدن نوشیدنی های کربوهیدرات دار و خوراکی های
شیرین خودداری کنید. اینگونه غذاها باعث جذب و نگهداری آب در معده و باد
کردن آن می شوند. .
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
تنبلی,
شکم,
زیبایی,
سلامتی
جمعه ۲۳ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 21:50 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 شایدبتوان خشم را با سیل مقایسه کرد؛ همانطور که سیل یک پدیده طبیعی است،
خشم نیز یک احساس طبیعی است. سیل را اگر کنترل نکنیم آسیب زا است. برای
اینکه بتوانیم خشممان را مدیریت کنیم، اول باید بدانیم اصلا احساس خشم چه
شکلی است..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت،
تست و مطالب روانشناسی
:: برچسب‌ها:
خشم,
عصبانیت,
احساسات,
مدیریت خشم
چهارشنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 10:24 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 آیا خمیازه کشیدن می‌تواند بخاطر خنک کردن مغز باشد؟
یا شاید آدمها از روی خستگی و بی‌حوصلگی است که خمیازه می‌کشند؟
بله
درست است، آدمها موقع خواب یا وقتی تازه از خواب بیدار شده‌اند و یا
وقت‌هایی که خسته و بی‌حوصله هستند بیشتر خمیازه می‌کشند (ما حتی در خواب
هم خمیازه می‌کشیم).. متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
چرا خمیازه می‌کشیم,
خمیازه
سه شنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 21:12 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 وقتي گرمتان ميشود، عرق مي‌كنيد و حس مي‌كنيد حالتان خوب نيست، سراغ
دماسنج مي‌رويد. اگر دماسنج نشان دهد كه تب داريد، چه مي‌كنيد؟ قطعا سراغ
قفسه داروها مي‌رويد و قرصي را نوش‌جان مي‌كنيد. .
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
تب,
حرارت بدن
سه شنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 20:9 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 همیشه حق با مادرانمان نیست. مادران همیشه می گویند سبزیجات بخور. هر شب
هشت ساعت بخواب. چشمانت را چپ نکن، همین شکلی می ماند. بسیاری از عادات و
اصول سلامت و بهداشت در علم هم ثابت شده اند و باید به عنوان بخشی از یک
زندگی متعادل و سالم رعایت شوند. ولی بعضی عادات هستند که علم آنها را
تأیید نکرده است. در اینجا به 13 مورد از آنها اشاره می کنیم..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
سلامتی,
سلامت,
غذا,
مواد غذایی
سه شنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 18:16 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 اگر کارمند اداری هستید و سفت و سخت به میز خود چسبیده و حرکت ندارید و در
شرایط پر اضطراب کار می کنید، باید بدانید کار در چنین محیطی بسیار زودتر
از آنچه تصور می کنید شما را به کشتن خواهد داد. در سال جدید سعی کنید
مقداری تغییر کنید..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
دفتر کار,
خستگی,
سلامت,
کار
یکشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 12:49 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
شنبه ۱۷ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 21:11 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
بسیاری از افراد برای سلامت جسم و روان خود برنامه ریزی و اهداف بلندمدت
تعیین می کنند، ولی خوب است بدانیم که کارهایی هم وجود دارد که می توانند
به صورت روزانه انجام شوند و به ما کمک کنند تا روزی شاد و پر از احساسات
مثبت داشته باشیم..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
چگونه روزی خوب و شاد داشته باشیم,
روزی خوب و شاد
جمعه ۱۶ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 14:51 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 درست زمان مشخصی از سال اتفاق می‌افتد و کم‌کم صدای عطسه و سرفه در
فضای محل کارتان طنین اند‌از می‌شود و جعبه د‌ستمال‌کاغذی درست کنار صفحه
کلید کامپیوترتان جا خوش میکند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
سرماخوردگی,
درمان,
پیشگیری,
آنفلوآنزا
جمعه ۱۶ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 11:49 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
پنجشنبه ۱۵ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 23:37 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
سیگار کشیدن و ادامه مصرف آن اغلب ناشی از باورهای غلطی است که در جامعه
رواج پیدا کرده است. این دلایل مانند احساس بزرگی و قدرت، لاغری، رفع
عصبانیت، رفع خستگی، جذابیت و ... همگی بی‌پایه و اساس هستند و هیچ کدام
توجیهی برای خودکشی تدریجی با سیگار نیستند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
سیگار کشیدن,
قلیان,
عوارض,
دخانیات
چهارشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 20:59 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
خیره شدن به صفحه مانیتور روی چشم ها فشار وارد می کند. کافی نبودن
نور، کار طولانی مدت با رایانه، پلک نزدن و... باعث خستگی چشم می شود. به
نقل از «Prevention» امروزه میلیون ها نفر دچار خستگی مفرط چشم بر اثر
استفاده از رایانه می شوند.خستگی چشم نه تنها باعث افت کار و افزایش
اشتباهات فرد می شود بلکه در مواردی سردرد را نیز به همراه دارد. از آن جا
که کنار گذاشتن رایانه ناممکن است انجام ورزش های چشمی مفیدی توصیه می شود
تا این فشار کاهش یابد..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
۶ ورزش چشمی برای کاربران رایانه,
ورزش چشمی برای کاربران رایانه,
ورزش چشمی
سه شنبه ۱۳ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 12:25 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 سه روش برای از بین بردن خال ها
1 – آب دو یا سه عدد سیب ترش را بگیرید آنها را باهم مخلوط کنید و هر
روز سه بار این مخلوط را مستقیما” روی خالهای خود بمالید و حدود سه هفته یا
بیشتر این کار را انجام دهید.این کار را بصورت مدام و پشت سر هم انجام
دهید تا نتیجه بدهد. این روش خالهای شما را کم رنگ می کند .
۲ – آب دو عدد پیاز را بگیرید ، آنها را با هم مخلوط کنید و هر روز
یکبار این مخلوط را مستقیما” روی خالها بمالید . چند هفته این کار را تکرار
کنید . اگر این کار را بصورت مداوم انجام دهید از شر خالهای صورتتان خلاص
می شوید.
۳ – مقدار کمی جوش شیرین را با همان مقدار روغن کرچک مخلوط کنید تا یک
خمیر چسبناک به دست بیاید . قبل از خواب ، مقداری پنبه و یا تکه ای پارچه
را به این مخلوط آغشته کنید و آن را مستقیما” روی خالهای صورتتان قرار
بدهید و اجازه بدهید تا خشک شود . چند هفته این کار را تکرار کنید تا
زمانیکه خالهایتان از بین برود یا کمرنگ شود.  منبع:دکتر سلام
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت،
آرایش و زیبایی
:: برچسب‌ها:
رفع و از بین بردن خال به روش های خانگی,
رفع و از بین بردن خال,
از بین بردن خال,
از بین بردن خال به روش های خانگی
دوشنبه ۱۲ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 13:42 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
از هر ۱۰ آمریكایی مبتلا به سنگ كلیه حاد یک نفر،زمانی به این
عارضه مبتلا می شود كه یك ناهمگونی شیمیایی سبب می شود تا مواد معدنی و
پروتئین ها در ادرار شروع به كریستال شدن كنند. سنگها ممكن است صاف یا زبرو
خشن ، به كوچكی یك دانه و یا به حدی بزرگ كه باعث درد شوند باشند. شما
ممكن است سنگهای كوچك خود را توسط ادرار بدون اینكه متوجه شوید دفع نمائید.
ولی سنگهای بزرگ تر باعث دردهای شدیدی در هنگام عبور از لوله متصل كننده
مثانه و كلیه می شوند، و حتی گاهی ممكن است در این لوله گیر كنند كه در این
حالت جریان ادرار را مسدود می نمایند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
راه حل هایی ساده برای جلوگیری از سنگ کلیه,
جلوگیری از سنگ کلیه,
سنگ کلیه
یکشنبه ۱۱ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 11:24 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
اگر شما هم از درد کمر رنج می‌کشید، بدانید که تنها نیستید. از
هر پنج نفر، چهار نفر درد کمر را در برهه‌ای از زندگی تجربه می‌کنند و یکی
از دلایل اصلی مراجعه افراد به پزشک را می‌توان همین درد کمر برشمرد.
درد کمر می‌تواند در حالت‌های مختلف ظاهر شود و از یک درد مرده مداوم تا
یک درد شدید ناگهانی شما را زمین گیر کند. این درد دلایل متفاوتی دارد و
می‌تواند در اثر شکستی در ناحیه ستون فقرات، بیماری، آرتروز، دیسک کمر و …
بروز کند. خیلی از افراد به دلیل داشتن اضافه وزن دچار درد در ناحیه کمر
می‌شوند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
راه‌هایی برای رهایی از درد کمر,
درد کمر,
رهایی از درد کمر,
کمر
شنبه ۱۰ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 22:23 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
تبخال یك ضایعه پوستی است
كه از ویروسی به نام هرپس سیمپلكس پدید می‌آید. این ویروس می‌تواند در همه
جای پوست بدن ایجاد تاول و زخم كند. با این‌حال، تبخال بیشتر در اطراف
دهان، بینی، نواحی تناسلی و باسن پدید می‌آید. اگرچه معمولاً تبخال بیماری
وخیمی نیست اما گاهی می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد زیرا مكرراً عود
می‌كند و ممكن است جای آن دردناك و بدشكل باشد. در بیماران مبتلا به امراض
مزمن و همچنین در نوزادان مبتلا به عفونت‌های ویروسی، تبخال می‌تواند بسیار
خطرناك و به ندرت حتی كشنده باشد..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
چگونه نسخه تبخال را بپیچیم,
نسخه تبخال,
تبخال
پنجشنبه ۸ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 21:48 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
سه شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 18:39 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 اتاق خواب پدرام بهشت اوست. آنجا موزیک
گوش میدهد، تکلیف مدرسه را انجام میدهد و با دوستانش آنلاین صحبت میکند. در
ظاهر تقریباً شبیه به اتاقهای معمولی است، به جز چیزهایی ک زیر تختش است
.آنجا گنج خوراکیهایش را پنهان میکند، شیرینی ها، شکلاتها، چیپسها و یک
عالمه خوردنی دیگر..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
اختلال پُرخوری دوره ای,
پُرخوری دوره ای,
پُرخوری,
اختلال پُرخوری
سه شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 15:37 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
ملتحمه لایه نازکی است که سطح بیرونی چشم به جز محل قرنیه در
وسط را می‌پوشاند. در ملتحمه چشم، رگ های خونی کوچک، گلبول های سفید و
رشته های عصبی به مقدار زیادی وجود دارد. این عروق شکننده بوده و به راحتی
پاره شده و ایجاد خونریزی زیر ملتحمه می کنند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
لکه خونی در چشم,
لکه خونی
سه شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 13:36 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
اگر تولید بزاق کم شود، ممکن است غلیظ و چسبناک گردد. بزاق به درک طعم غذاها و به هضم غذا کمک می کند. بزاق
باقیمانده غذاها را از بین دندان ها دور می کند، اسیدهای ناشی از میکروب
های دهان را خنثی کرده و از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند..
متن کامل در ادامه مطلب..
:: ادامه مطلب
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
چرا دهانتان خشک می‌شود,
دهان خشک,
خشکی دهان
جمعه ۲ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 15:35 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 آيين مقدس اسلام كه تمام قوانين آن مطابق طبيعت و سرشت انسان است، براي
سلامت جسماني و رواني به عنوان ارزش، اهميت قايل است و به جاي آنكه با بي
اعتنايي به رعايت اصولي جهت چاره جويي گرفتاريها باشد، مسايل را به صورت
بنيادي حل كرده تا انسانها راحت تر و با آرامش بهتري زندگي كنند. مي توان
گفت، تاكنون مطالعات زيادي در ممالك غربي براي پيشگيريهاي لازم صورت
گرفته، ولي بر خلاف همه كوششهايي كه در اين باره مصروف گرديده، هر روز بر شدت ناراحتيها افزوده شده است. (1)
بررسي
فرضيه هاي مختلف روان شناسي نشان مي دهد فرضيه هاي هر مكتبي از فلسفه مورد
قبول آن مكتب پيروي مي كند. معيار بهداشت رواني نيز از ساير معيارها و
ملاكهاي روان شناسي جدا نيست. از آنجا كه هدف روان شناسي اسلامي رسيدن به
كمال مطلق و كسب قابليت جانشيني خدا بر روي زمين و احراز شايستگي داشتن
نفخه الهي است، هر عامل بازدارنده از نيل به اين هدف از موانع رشد تلقي شده
و آنچه رسيدن به كمال واقعي انساني را فراهم كند، به عنوان سلامت و بهداشت
رواني محسوب مي شود. در رسيدن به كمال و درجه عبوديت و بندگي خداوند،
علاوه بر داشتن ايمان و يقين، انجام بعضي از كارها به عنوان عبادت محسوب مي
شود كه جداي از تعظيم، سر بندگي در برابر عظمت پروردگار بر زمين ساييدن
است. در اين عبادتها و شيوه هاي بندگي، علاوه بر عبادتهاي مشخصي كه بين خدا
و خلق خدا وجود دارد، اموري از قبيل خدمت به خلق، برآوردن نياز ديگران و
برادران مؤمن، همكاري، مهرباني، صميميت و انجام هر عملي كه با سازندگي توأم
باشد، به عنوان نشانه هاي عبوديت ذكر گرديده است.
آيين زندگي ساز اسلام
كه بر طبيعت و فطرت انسان استوار است (و تغييري در آن پديد نمي آيد) نه
تنها سلامت جسماني و سلامت رواني خود فرد را در نظر دارد، بلكه آرامش و
سلامت جامعه و عملكرد فرد را در قبال آن نيز ناديده نمي گيرد، زيرا اگر
تنها رفتار فرد و احساس رضايتش را در قبال خود او مورد نظر قرار دهيم، ممكن
است اين رضايتمندي با منافع افراد ديگر و آزادي شان در تضاد باشد.
يونگ،
در كتاب "روان شناسي و دين" چنين مي نويسد: "من معتقد و كاملاً متقاعد شده
ام كه اعتقادات و مناسك ديني دست كم از لحاظ بهداشت رواني اهميت خارق
العاده اي دارند. اگر مريضي در چنين وضعي قرار دارد (اگر فرد كاتوليك باشد و
عامل به تكاليف ديني) من بدون استثنا به او توصيه مي كنم كه آيين اقرار به
گناه و تبرك نان و... را رعايت كند." (2)
رابطه ايمان و احساس امنيت و
آرامش رواني را اكثر دانشمندان صراحتاً و يا به صورت ضمني پذيرفته اند.
فرويد در موضوع احساس ديني ترديد دارد و مي گويد با تحليل رواني خود هرگز
نتوانسته است اثري از چنين احساسي در خويشتن بيابد، ولي با صداقت اضافه مي
كند كه اين امر به او اجازه نمي دهد وجود احساس مورد بحث را در ديگران
انكار نمايد.
اين تصور ذهني از يك احساس ابدي كه در عرفاي بزرگ و نيز در
تفكر مذهبي هندي منعكس مي شود، ممكن است ريشه و جوهر احساس مذهبي را كه
مذاهب گوناگون، جلوه هايي از آن هستند تشكيل دهد. يونگ در كتاب "روان شناسي
و دين" مي گويد: "اين را نمي توان انكار كرد كه دين يكي از قديمي ترين و
عمومي ترين تظاهرات روح انساني است و بنابراين واضح است كه هر گونه روان
شناسي كه سر و كارش با ساختمان رواني شخصيت انساني باشد، نمي تواند اين
حقيقت را ناديده بگيرد كه دين تنها يك پديده اجتماعي و تاريخي نيست بلكه
براي بسياري حكم يك مسأله مهم شخصيتي را دارد."
براي آنكه تعاليم ديني
در ضمير نوجوانان اثر عميق بگذارد و روح آنان با آموزشهاي مذهبي پرورش
يابد، بايد در اولين فرصت و موقعي كه احساسات مذهبي در نهادشان قوت مي
گيرد، تعاليم ديني آغاز گردد.
امام صادق(ع) مي فرمايند: "احاديث اسلامي
را به نوجوانان خود بياموزيد قبل از آنكه مخالفان گمراه بر شما پيشي گيرند
و سخنان نادرست خويش را در ضمير پاكشان قرار دهند و گمراهشان كنند." (3)
قرآن
مجيد اساس سلامت افراد را عقل آنها دانسته است. در اين آيات، مي فرمايد:
"اموال سفها را كه براي قوام زندگي شان است، در دسترس سفيهان قرار
ندهيد.... يتيمان را امتحان كنيد تا زماني كه به سر حد بلوغ و نكاح برسند و
اگر در آن زمان نشانه هاي رشد را در آنها ديديد، اموالشان را به آنها
برگردانيد." (4)
در اين آيات، منظور از بلوغ، رشد عقلي نيز لحاظ شده
است. پس هر چيزي كه باعث كوري عقل شود، مانعي براي رسيدن به كمال و كفايت
عقلاني محسوب مي شود. بنابراين، كنترل تمايلات نفساني عاملي براي رسيدن به
كمال است و كسي كه از كارهاي لهو و بيهوده اعراض نمايد، به كمال نزديكتر
خواهد شد. تمايلاتي كه در حد لزوم براي سلامت رواني مفيد است ولي افراط در
آن سلامتي را به خطر مي اندازد. وجود تناقض در بين اين تمايلات با هم ضد و
نقيض است. ارضاي هر يك از اين تمايلات، مستلزم سركوب تمايل ديگر است.
امام
علي(ع) فرموده اند: هر كس مالك شهوت خود نباشد، مالك عقل خود نيز نخواهد
بود.(5) با دقت بر اين احاديث و ديگر نمونه ها، اين نتيجه به دست مي آيد:
آن ويژگي كه در حد پايين رشد بر انسان غلبه دارد، يعني همان شهوات، در اثر
رشد بايد ضعيف تر شده و آگاهي و وجدان بر آنها غلبه و حكومت داشته باشد
وگرنه اگر شهوات لجام گسيخته در زندگي انسان مسلط باشند، نه تنها سلامتي
خود فرد در خطر مي افتد، بلكه آثار گناه و نادرستي اش بر اجتماع نيز آسيب
مي رساند.
"ويليام جيمز" پدر روان شناسي جديد مي گويد: "ايمان يكي از
قوايي است كه بشر به مدد آن زندگي مي كند و فقدان كامل آن، در حكم سقوط
است." وي همچنين معتقد است: "ايمان بي شك مؤثرترين درمان اضطراب است.
ايمان، قدرتي است كه براي كمك به انسان بايد در زندگي او وجود داشته باشد و
نبود آن ناتواني انسان را در برابر سختيها مضاعف مي كند."
پس وظيفه
اساسي دين تعليم به بشريت براي كشف محسوسات متغير در آن سوي عالم است. براي
رسيدن به درجات كمال، نفس ناطقه ابزار و زاد راه آن كه از طرف خداوند
عنايت شده، نيروهاي سنجش و عقل و خرد و انديشه و اراده و ايمان است كه از
آنها به احساس و قواي ديني تعبير مي شود. بايد بين عقل و ايمان رابطه اي
عميق ايجاد كرد وگرنه آنچه قلب تصديق و عقل آن را تكذيب كند، هرگز ما را به
حقيقت نمي رساند. پي نوشت : 1- ديدگاه اسلام در روان شناسي رشد، فخرالسادات قريشي، ص15
2- روان شناسي و دين، كارل گوستاو يونگ
3- اصول كافي، ج6، ص47
4- سوره نساء، آيه 5 و 6
5- مستدرك 2 ص287 نويسنده: مرتضي اسماعيلي منبع: روزنامه قدس
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
بهداشت رواني از ديدگاه اسلام,
بهداشت رواني,
بهداشت
جمعه ۲ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 15:33 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
 مقدمه
بهداشت آب موضوعي بسيار مهم در بهداشت عمومي و مديريت سلامت ميباشد. قبل
از پرداختن به راه كارهاي عملي استحصال، انتقال، بهسازي و توزيع آن لازم
است اين عنصر حياتي موثر بر سلامت و مرتبط با توسعه پايدار، شناخته شود.
شناخت آب از نظر كيفيت و كميت و چگونگي حصول آن قدمي اساسي در جهت بهينه
سازي مصرف آن ميباشد. اگر چه بيش از سه چهارم كره زمين را آب فرا گرفته
است، سهم قليلي از آب‌هاي موجود، براي مصارف بهداشتي و كشاورزي، قابل
استفاده است. زيرا حدود 3/97 درصد اقيانوس‌ها و 1/2 درصد يخ‌هاي قطبي و 6/0
درصد درياچه ها و رودخانه و آب‌هاي زيرزميني وجود دارد كه حدود 36/0 درصد
كل منابع آب ميباشد. آب اقيانوس‌ها، درياها و اغلب درياچه ها و بسياري از
منابع آب زيرزميني به علت شوري بيش از حد و داشتن املاح معدني براي مقاصد
بهداشتي، كشاورزي و صنعتي، غيرقابل استفاده مي‌باشند.
آب ماده حياتي است كه بطور يكنواخت در سطح كره زمين موجود نمي‌باشد. در
نتيجه بسياري از نقاط كره زمين با كمبود آب مواجه است. حركت مداوم بخار آب
به هوا و برگشت آن به زمين را گردش آب در طبيعت مي‌نامند.
انرژي خورشيد باعث تبخير آب اقيانوس‌ها، رودخانه ها، درياچه ها و منابع آب
سطحي مي‌گردد. بخار آب فشرده شده همراه توده هاي هوا باعث نگهداري آب در
هوا شده و موجب تشكيل ابر باردار يا ذخيره كننده آب ميشود ريشه گياهان، آب
و رطوبت موجود در خاك را گرفته و از طريق روزنه هاي تنفسي برگ‌ها به هوا
فرستاده و به بخار تجمع يافته در هوا اضافه ميشود كه در شرايط مناسب به
صورت نزولات جوي به زمين برمي‌گردد.
آب يك عنصر حياتي است با ويژگي‌هاي قابل توجه و كم نظير، يكي از مهم ترين
عناصر شيميايي ميباشد كه قسمت اعظم موجودات زنده و محيط زيست راتشكيل
مي‌دهد. اين ماده 70% گياهان را تشكيل مي‌دهد. آب فراوان‌ترين و بهترين
حلال در طبيعت است. آب يك مايع زيست شناختي است كه واكنش‌هاي فيزيكوشيميايي
سوخت و ساز در پيكره موجودات زنده را مقدور و تسهيل مي‌نمايد ومحيطي است
براي نقل و انتقال مواد در بدن موجودات زنده كه علاوه بر نقش موثرآن در
متابوليسم، دفع مواد زائد حاصل از فعاليت‌هاي زيست شناختي موجود زنده را
موجب ميشود. آب ناشي از تعريق در گرما باعث خنك كردن بدن مي‌گردد. آب و
انيدريد كربنيك توسط انرژي خورشيدي در پيكره گياهان سبز تبديل به
كربوهيدرات يا انرژي شيميايي ميشود.
اگر چه آب خالص در طبيعت يافت نمي‌شود. اما آب خالص مايعي بي‌رنگ، بي‌بو و
بي مزه است كه داراي نقطه انجماد صفر و نقطه جوش 100 درجه سانتي گراد
ميباشد ساختار شيميايي آن به صورت h2o است كه به احتمال كمتر از 3/0 درصد
آب‌هاي موجود در طبيعت بر دارنده ايزوتوپ‌هاي h4o2 ، h6o3 نيز مي‌باشند. آب
در چرخه گردش خود قادر است املاح و گازهاي موجود در طبيعت را به صورت
محلول در آورده و بسياري از آلودگي‌ها را همراه خود به حركت در آورد. آب
باران قبل از رسيدن به زمين ناخالصي‌هاي موجود در هوا نظير ذرات، گازها،
مواد راديواكتيو و ميكروب‌ها را به سطح زمين آورده و در حين حركت در زمين
نيز آلاينده ها را با خود حمل مي‌كند. به علاوه آب‌هاي جاري اغلب دريافت
كننده فاضلاب‌ها و مواد زائد ناشي از فعاليت‌هاي انساني مي‌باشند.
بسياري از مشكلات بهداشتي كشورهاي در حال پيشرفت، عدم برخورداري از آب
آشاميدني سالم است. از آنجايي كه محور توسعه پايدار، انسان سالم است و
سلامت انسان در گرو بهره مندي از آب آشاميدني مطلوب ميباشد بدون تامين آب
سالم جايي براي سلامت مثبت و رفاه جامعه، وجود ندارد. آب از دو بعد بهداشتي
واقتصادي حائز اهميت است. از بعد اقتصادي به حركت درآورنده چرخ صنعت و
رونق بخش فعاليت كشاورزي است. از بعد بهداشتي آب با كيفيت، تضمين كننده
سلامت انسان است. آب با شكل ظاهري و با وسعت محتوايي آن دنياي زنده ديگري
است.
اگر چه از ديد ما پنهان است، اما آب داراي آثار بسيار زيادي در حيات
جانداران به ويژه انسان ميباشد. آب آشاميدني علاوه بر تامين مايع مورد نياز
بدن به مفهوم مطلق آن يعني h2o ، در بردارنده املاح و عناصر ضروري براي
موجود زنده و انسان ميباشد. كمبود پاره اي از آنها در آب ايجاد اختلال در
بدن موجود زنده مي‌كند و منجربه بروز برخي بيماري‌ها ميشود.
فقدان يد و فلوئور و ارتباط آنها با گواتر اندميك و پوسيدگي دندان‌ها به
ترتيب بيان كننده اين اهميت است. علاوه بر مواد شيميايي، موجودات ذره بيني
گوناگوني نيز در آب پيدا مي‌شوند كه بعضي از آنها بيماري زا بوده و ايجاد
بيماري‌هاي عفوني خطرناكي مي‌كنند. بهسازي آب رابطه مستقيمي با كاهش
بيماري‌هاي عفوني دارد. بطوري كه پس از تامين آب آشاميدني سالم ميزان مرگ
از وبا 1/74 درصد، ميزان مرگ از حصبه 3/63 درصد، ميزان مرگ به علت اسهال
خوني 1/23 درصد و ميزان مرگ از بيماري اسهال 7/42 درصد كاهش يافت. بنابراين
برنامه ريزي و هزينه در جهت تامين آب سالم سرمايه گذاري قابل توجهي براي
آينده خواهد بود. تهيه و تامين آب آشاميدني سالم براي جامعه يكي از
موثرترين و پايدارترين فنآوري‌ها براي ارتقاء سلامت جامعه است.
ناخالصي‌هاي آب
چنانچه آب خالص با تركيب شيميايي h2o را اساس مطالعه قرار دهيم ناخالصي‌هاي آن عبارتند از:
1 ـ ناخالصي‌هاي معلق
نظير ذرات معلق زنده و غيرزنده كه در آب به صورت معلق يافت مي‌شوند. اين
نوع ناخالصي را مي‌توان در سه گروه، تقسيم بندي و مطالعه نمود.
الف) ذرات معلق زنده بيماريزا مانند عوامل بيماريزاي موجد وبا، حصبه، شبه
حصبه، انواع اسهال‌ها، تخم انگل‌ها مانند آسكاريس و عامل كيست هيداتيد و
ويروس‌ها، منشاء اصلي اين دسته از ناخالصي‌ها فاضلاب شهري و حضور حيوانات
اهلي يا وحشي در مجاورت منابع آب ميباشد.
ب) ذرات معلق زنده غيربيماري‌زا مانند باكتري‌هاي ساپروفيت، اغلب جلبك‌ها و تك سلولي‌هايي كه در طبيعت به وفور پيدا مي‌شوند.
ج) ذرات معلق غيرزنده مانند رس، ليمون كه ناشي از فرسايش سطح زمين و سطوح آبخيز ميباشد.
از نظر فيزيكي ذرات بالا به دو گروه تقسيم مي‌شوند گروهي كه در حوضچه هاي
ته نشيني و يا صافي‌ها جدا مي‌شوند و گروهي كه براي جدا كردن آنها احتياج
به مواد منعقد كننده است تا از طريق لخته سازي، به ذرات درشت تري تبديل شده
و حذف شوند.
2 ـ ناخالصي‌هاي محلول
اين دسته شامل املاح معدني، تركيبات آلي و گازهاي محلول مي‌باشند كه مي‌توان آنها را به صورت زير گروه بندي نمود:
الف) املاح محلول معدني كه اغلب به صورت املاح كلسيم، منيزيم، سديم، آهن،
منگنز و000 ميباشد كه برخي از آنها مصرف آب را محدود مي‌نمايند كه در جاي
خود بحث خواهد شد.
ب) گازهاي محلول مانند اكسيژن، انيدريد كربنيك، هيدروژن سولفوره، ازت وغيره
مي‌باشند و اين نوع ناخالصي نيز كيفيت شيميايي آب را تحت تاثير قرار داده و
ممكن است باعث نامطلوب بودن آن شود.
منابع تامين آب
آب يك منبع حياتي است كه معمولا از محدوديت خاصي برخوردار است آب شيرين
موجود در محدوده جغرافيايي خاصي تقريبا ثابت و جوابگوي جمعيت محدودي است.
منابع آب مشروب اجتماعات را مي‌توان به سه دسته تقسيم نمود:
الف) منابع سطحي
آب‌هايي كه در قالب آب باران، آب رودخانه، آب درياچه هاي طبيعي، آب درياچه
ها يا سدهاي ذخيره اي و قنوات در طبيعت موجود هستند و در صورتي كه استحصال و
بهسازي، نگهداري و بهره برداري آنها با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادي و
فني مقدور باشد به عنوان منبع آب آشاميدني انتخاب مي‌شوند.
ب) منابع آب زيرزميني
منابعي نظير چشمه سارها، آب چاه هاي كم عمق، چاه هاي عميق، چاه هاي جاري و
آب حاصل از كانال‌هاي ساخته شده منابع آب زيرزميني را تشكيل مي‌دهند.
ج) منابع آب شور
و بالاخره در شرايطي كه هيچ كدام از منابع فوق جهت دستيابي به آب شيرين
مقدور نباشد سومين منبع عبارت خواهد بود از آب درياها و درياچه هاي شور يا
آب‌هاي شور زيرزميني.
اكثر اجتماعات شهري و روستايي ايران از منابع آب‌هاي زيرزميني بهره برداري
مي‌كنند. در دو دهه اخير چندين طرح بزرگ و متوسط انتقال آب‌هاي سطحي منابع
دوردست نيز تهيه و اجراء شده است. منبع اصلي آب آشاميدني شهرهايي مانند
مشهد، شيراز، تبريز، بندر عباس، كرمانشاه، كرمان و بخشي از تهران از منابع
آب زيرزميني است. اغلب روستاهاي ايران به روش سنتي و علمي ليكن بعضا غلط از
آب زيرزميني استفاده مي‌كنند. انتخاب منبع آب آشاميدني اجتماعات چه شهري و
چه روستايي، كوچك يا بزرگ مبتني است بر هزينه تهيه، تصفيه و توزيع آن.
لازم است حداقل امكانات فني اجرايي در حد معقول، وجود داشته باشد، پس با
لحاظ نمودن جنبه اقتصادي و بهداشتي منابع احتمالي آب، شناسايي و از بين
آنها منبع مقرون به صرفه و مطمئن انتخاب گردد. در هر حال، منبع آب
آشاميدني بايستي درنهايت آب سالم و پاكيزه اي در اختيار مصرف كننده قرار
دهد.
آب سالم و پاكيزه
آب آشاميدني، علاوه بر سالم بودن لازم است پاكيزه نيز باشد. زيرا آب سالم
وكدر يا بامزه نامطلوب و داشتن رنگ، ممكن است مورد اعتراض مصرف كننده قرار
گرفته و مصرف كننده به طرف آب به ظاهر پاكيزه اي گرايش پيدا كند كه از نظر
كيفيت شيميايي و ميكروبي، نامطلوب باشد. آب سالم آبي است كه حتي در درازمدت
مصرف آن خطري براي مصرف كننده ايجاد نكند. توصيه ميشود آب آشاميدني نه
تنها كاملا سالم باشد بلكه بايد " پاكيزه" يعني مورد پسند مصرف كننده هم
باشد. چنين آبي را مي‌توان " پذيرفتني" يا " نوشيدني" تلقي نمود. آب
آشاميدني از طريق تعيين كيفيت فيزيكوشيميايي وميكروب شناختي ارزيابي
وانتخاب مي‌گردد.
ويژگي‌هاي آب سالم
1 ـ عاري از عوامل زنده بيماريزا باشد2 ـ عاري از مواد شيميايي زيان آور
باشد3 ـ بدون رنگ و بو، و طعم مطبوع داشته باشد4 ـ قابل استفاده براي مصارف
خانگي باشد
آبي كه يك يا دو مورد از ويژگي‌هاي فوق را نداشته باشد (بويژه مورد يك و دو) آن را آلوده و براي شرب غيرقابل مصرف مي‌دانند.
آلودگي آب
آب خالص مطابق ساختمان شيميايي آن به هيچ وجه در طبيعت وجود ندارد، ليكن
انواع ناخالصي‌ها به صورت حل شده، معلق يا بينابيني با خود دارد. كه در بخش
ناخالصي‌هاي آب آمده است. جنبه وخيم تر، آلودگي آب ناشي از فعاليت‌هاي
انساني است مانند شهرنشيني و صنعتي شدن.
تعريف آب آلوده
آبي كه داراي عوامل بيماريزاي عفوني يا انگلي، مواد شيميايي سمي، ضايعات و
فاضلاب خانگي و صنعتي باشد را آب آلوده گويند. آلودگي آب از فعاليت‌هاي
انساني، نشات مي‌گيرد. منابع آلاينده آب عبارتند از:
الف) گندآب كه عوامل زنده بيماريزا و مواد آلي تجزيه پذير را در بردارد.
ب) مواد زائد تجاري و صنعتي در بر دارنده عوامل سمي از نمك‌هاي فلزي يا مواد شيميايي پيچيده مصنوعي.
ج) آلاينده هاي كشاورزي نظير كودها و آفت كش‌ها.
د) آلاينده هاي فيزيكي مانند گرما (آلودگي حرارتي) و مواد پرتوزا.
آلودگي را مي‌توان به عنوان يك تغيير نامطلوب در خواص فيزيكي، شيميايي و
بيولوژيكي آب تعريف كرد كه باعث به خطر انداختن سلامت، بقاء و فعاليت‌هاي
انسان يا ساير موجودات زنده ميشود. آلودگي از نظر پايداري نيز قابل بررسي و
مطالعه است. لذا از اين ديدگاه دو نوع آلودگي وجود دارد. آلودگي قابل
انحطاط و آلودگي غيرقابل انحطاط.
آلوده كننده قابل انحطاط را مي‌توان تجزيه كرد، از بين برد و يا براي برخي
فعاليت‌ها مصرف نمود. از اين طريق حد قابل پذيرش آلودگي را مي‌توان طي
مراحل طبيعي يا با روش‌هاي مهندسي (سيستم‌هاي تصفيه) نقصان داد. البته در
صورتي كه سيستم تحت تاثير شوك ناشي از آلاينده، شكست نخورده باشد يا به
عبارتي آلودگي لبريز نگردد. اين دسته خود به دو گروه تقسيم مي‌شوند قابل
انحطاط تند و كند، آلوده كننده هاي قابل انحطاط تند، نظير فاضلاب انساني
وزائدات حيواني و كشاورزي، معمولا خيلي سريع قابل تجزيه اند.
آلوده كننده هاي قابل انحطاط كند، مانند د.د.ت و بعضي از مواد راديواكتيو
به كندي تجزيه مي‌شوند به هرحال اجزاي آنها يا كاملا تجزيه شده و يا به
حدّ غيرقابل ضرر كاهش مي‌يابند. آلوده كننده هاي غيرقابل انحطاط از راه هاي
طبيعي تجزيه نمي‌شوند. نمونه چنين آلوده كننده هايي عبارتند از جيوه، سرب،
تركيبات آلي هالوژنه ها، ديوكسين‌ها و بعضي از پلاستيك‌ها.
آلودگي آب از نظر منشاء
آلودگي با منشاء زيست شناختي نظير
الف) باكتري‌ها: وبا، حصبه و اشباه آن، اسهال خوني باكتريال، اسهال به علت
اشريشياكولي، لپتوسپيروزيس و بيماري ناشي از يرسينيا آنتروكوليتيكا و
ناراحتي گوارشي ناشي از كمپيلوباكترها.
ب) ويروس‌ها: هپاتيت‌هاي ويروسي، فلج اطفال، بيماري‌هاي ناشي از ويروس‌هاي كوكساكي، اكو و گاستروآنتريت ويروسي.
ج) پروتوزوئرها: آميبيازيس، ژيارديازيس، بالانتيديازيس، نگلريافاولري مولد
مننگوآنسفاليت آميبي و اكانتاموباي عامل مننژيت و ناراحتي تنفسي.
د) كرم‌هاي انگلي: شيستوزوميازيس، بيماري خارش شناگران، آسكاريازيس،
هيداتيدوز، دراكونكولوس، بيماري ناشي از كرم قلابدار و كرم نواري ماهي.
ه) سموم توليدي از سيانوباكتري‌ها: سمومي كه ايجاد ناراحتي كبدي مي‌كنند،
اين سموم توسط ميكروسيستيس، اسيلاتوريا، آنابنا و نودولاريا كه مسموميت
كبدي ناشي از آنها طي 24 ساعت پس از خوردن، فرد را از پاي در مي‌آورد.
ميكروارگانيسم‌هايي كه از طريق آب آلوده به انسان منتقل مي‌شوند و داراي
اهميت چشمگير بهداشتي هستند در جدول شماره 1 آمده است. در اين جدول نيز
برخي از ميكروارگانيسم‌هاي فرصت طلب كه در افراد با نقص ايمني نظير كودكان،
سالمندان و يا بيماران hiv مثبت ممكن است ايجاد ناراحتي كنند، ذكر شده
است. در صورتي كه ارگانيسم‌هاي فرصت طلب، با تراكم زيادي در آب باشند موجب
عفونت‌هاي مختلفي در پوست، مخاط، چشم، گوش، بيني و گلوي افراد حساس يا با
مقاومت پايين مي‌گردند. مثال بارز اين ميكروارگانيسم‌ها پسودومونا
آئروژينوزا و گونه هاي فلاوباكتريوم، آسينتوباكتر، كلبسيلا، سراتيا،
آئروموناس و . . . ميباشد.
ناشناخته يا محقق نشده.
الف) طول زمان عفونت‌زايي عامل بيماريزا در 20 درجه سانتي گراد كوتاه تا يك هفته، متوسط يك هفته تا يك ماه و طولاني از يك ماه بيشتر.
ب) هنگامي كه در مقدار متداول و زمان معين عامل بيماريزا نابود شود مقاومت
ندارد. مقاومت پايين است ليكن نابودي كامل عامل بيماريزا فراهم نشود از نظر
مقاومت متوسط است.
ج) دز لازم براي ايجاد بيماري در 50% افراد بالغ سالم حساس، ممكن است با كمترين مقدار يك عدد واحد عفونت‌زا براي برخي ويروس‌ها باشد.
د) براساس تجارب يا برخي افراد حساس
ه) عامل اصلي عفونت پوست از راه تماس است، اما مي‌تواند در افراد مبتلا به
سركوب دستگاه ايمني (ايمونوساپرسيو) يا افراد سرطاني ايجاد عفونت كند.
آلودگي آب با منشاء شيميايي
منابع آب، اغلب در بر دارنده ناخالصي‌هاي شيميايي هستند. اين ناخالصي‌ها
ممكن است ناشي از آلودگي هوا، آلودگي خاك يا مواد آلاينده ناشي از
فعاليت‌هاي انساني كه به صورت فضولات جامد و مايع به محيط تخليه مي‌گردد
باشد. آلاينده هاي شيميايي با اشكال متفاوت كه از زباله هاي صنعتي و فضولات
جامد و مايع شهري حاصل مي‌شوند منابع آب را بيش از پيش تهديد مي‌نمايند.
اين آلاينده ها عبارتند از حلال‌هاي شوينده، سيانيد، فلزات سنگين، اسيدهاي
آلي و معدني، مواد ازته، مواد سفيد كننده، رنگ‌ها، رنگدانه ها، سولفيدها،
آمونياك، مواد سمي و انواع گوناگون تركيبات آلي كشنده موجودات زنده.
آلاينده هاي شيميايي نه تنها مي‌توانند بطور مستقيم بر سلامت انسان آسيب
برسانند. بلكه از راه تجمع در آبزيان بطور غيرمستقيم هم مي‌توانند بر انسان
اثر كنند نظير ماهي كه براي تغذيه انسان مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
آلاينده هاي شيميايي موجود در آب ممكن است ايجاد آسيب‌هاي سمي حاد يا مزمن
درانسان نمايند. به هرحال برخي از آلاينده ها حتي در دز پايين ممكن است
سلامت انسان را تحت تاثير قرار دهند يا اينكه مواجهه درازمدت انسان با برخي
آلاينده ها سبب ضايعات پاتولوژيكي در انسان شود. مطالعات همه گيري شناختي،
رابطه برخي ازبيماري‌ها با كيفيت شيميايي آب آشاميدني يا غذاهاي دريايي را
نشان مي‌دهد. در بيماري‌هاي ناشي از آلاينده هاي شيميايي مي‌توان به عارضه
متهموگلوبينميا در كودكان، مسائل مربوط به بهداشت دندان‌ها، سختي آب و
بيماري‌هاي قلب و عروق و مسموميت حاد يا مزمن ناشي از تركيباتي نظير سموم
دفع آفات، تركيبات فنلي، هيدروكربورهاي حلقوي، تري‌هالومتان‌ها و فلزات
سنگين استناد نمود. اقدامات بهداشت محيط متمركز است بر روي موادي كه بالقوه
بحال مصرف كننده مضر هستند، محدود گردد و آن دسته در مواردي كه قابليت
پذيرش عمومي را تحت تاثير قرار مي‌دهند كنترل شود.
سختي آب مربوط به املاح خاصي است كه در آب وجود دارد اين املاح شامل
كاتيون‌هاي كلسيم، منيزيم، استرانسيم، آهن، آلومينيوم، منگنز و مس ميباشد
كه با آنيون‌هاي بيكربنات، كربنات كلرور، سولفات، سيليكات و نيترات به صورت
محلول در آب وجود دارند. سختي آب را مي‌توان به صورت " خراب شدن صابون در
آب" تعريف كرد. اگر مقدار زيادي آب لازم شود تا صابون كف كند مصرف كننده
آب، آن را سخت به شمار مي‌آورد. اغلب سختي آب ناشي از چهار جزء ميباشد: بي
كربنات كلسيم، بيكربنات منيزيم، سولفات كلسيم و سولفات منيزيم. وجود هر يك
از اين تركيب‌ها موجب سختي آب ميشود، اگر چه تركيبات ديگر هم هستند اما
كمتر موجب سختي آب مي‌شوند. سختي آب به صورت سختي دائم و سختي موقت
نامگذاري ميشود.مجموع سختي موقت و سختي دائم را سختي كل مي‌نامند. با
رويكردي ديگر، سختي را به سختي مربوط به كربنات‌ها و سختي غيركربناتي تقسيم
بندي نموده اند. سختي كربناتي موقتي و سختي غيركربناتي، دائمي است. سختي
موقت در اثر جوشاندن آب ته نشين ميشود و جرم داخل ظروف را تشكيل مي‌دهد،
اين پديده به املاح كربنات كلسيم و منيزيم مربوط ميشود. جوشاندن آب به مدت
چند دقيقه موجب تجزيه شدن بي كربنات كلسيم و منيزيم و خارج شدن co2 و رسوب
كربنات‌هاي كلسيم و سديم مي‌گردد. اماسختي مربوط به سولفات‌ها، نيترات‌هاي
كلسيم، منيزيم 000 در اثر حرارت رسوب نمي‌دهند. سختي آب معمولا برحسب ميلي
اكي والان در ليتر يا ميليگرم در ليتر كربنات كلسيم بيان ميشود و آب‌ها
را بر اين اساس طبق جدول زير درجه بندي مي‌نمايند.
جدول ـ طبقه بندي سختي آب
طبقه يا درجه سختي آب
مقدار سختي آب برحسب ميلي اكي والان
در ليتر آب (ميليگرم در ليتر)
الف) سبك
ب) سختي متوسط
ج) آب سخت
د) آب خيلي سخت
1 ( كمتر از 50 ميلي گرم در ليتر)
3-1 ( 150-50 ميلي گرم در ليتر)
6-3 ( 300-150 ميلي گرم در ليتر)
6 ( بيش از 300 ميلي گرم در ليتر)
معيار آب آشاميدني از نظر سختي اين است كه آب آشاميدني بايد داراي سختي
متوسط باشد. اگر سختي آب بيش از 3 ميلي اكي والان در ليتر باشد، پيشنهاد
ميشود سبك گردد. سختي آب بيشتر از نظر اقتصادي اهميت دارد اگرچه طبق
مطالعات انجام شده امكان رويداد بيماري‌هاي قلب و عروق در استفاده كنندگان
از آب سبك بيشتر است.
ويژگي‌هاي فيزيكي يا ظاهري آب
ويژگي‌هاي فيزيكي آب نظير بو، مزه، كدورت، درجه حرارت و رنگ آب مي‌تواند آب را براي مصرف كننده نامطلوب سازد.
بو و طعم
اساسي ترين مساله در مورد آب تصفيه شده عدم داشتن بو و طعم ميباشد، بوي آب
قاعدتا ارتباط نزديكي با طعم آن دارد. عوامل مختلفي در ايجاد طعم و بوي آب
موثر است. ازجمله اين عوامل جلبك‌ها، تجزيه گياهان آبزي، محصولات حاصل از
كلرينه نمودن آب نظير كلر و فنل‌ها و آب‌هاي راكدي كه در انتهاي سيستم
توزيع ساكن مي‌مانند.
كدورت آب
پديده اي است كه ميزان زلال بودن يا شفافيت آن را مشخص مي‌كند و يكي از
معيارهاي تعيين كيفيت ظاهري آب است. كدورت معمولا به علت وجود مواد معلّق
در آب ايجاد ميشود. در برنامه هاي تهيه، تامين و توزيع آب بهداشتي معيار
كدورت نيز مورد توجه است. و معمولا براي كدورت‌هاي قابل توجه از واحد j.t.u
براي سنجش استفاده ميشود و براي كدورت‌هاي پايين از واحد n.t.u استفاده
مي‌گردد.
آب خالص معمولا بي رنگ است. رنگ آب آلوده نشده مي‌تواند ناشي از مواد در
حال گنديدگي زمين يا نمك‌هاي فلزي موجود در طبيعت (آهن و منگنز) باشد.
آلاينده هاي صنعتي نيز مي‌توانند بوجود آورنده طيف وسيعي از رنگ‌ها در
آب‌هاي پذيرنده باشند. رنگ آب معمولا با واحد هيزن كه معروف به مقياس
پلاتين ـ كبالت است، بيان ميشود.
دماي آب
از آنجايي كه گوارايي آب مربوط به ميزان اكسيژن محلول در آن ميباشد هرقدر
دماي آب بالاتر باشد ميزان حلاليّت اكسيژن محلول در آن كمتر خواهد بود لذا
آب به اصطلاح گرم با دماي 20 درجه بالاتر اكسيژن كمتري در بر دارد و مورد
رضايت مصرف كننده نيست در حالي كه آب با دماي بين 5 تا15 درجه سانتيگراد
اكسيژن محلول بيشتري در خود دارد كه گوارا و مطلوب است البته دماي پايين تر
از 5 درجه نيز براي نوشيدن مطلوب نيست.
غلظت يون هيدروژن در آب با معيار ph سنجيده ميشود. اين ويژگي يكي از مهم
ترين خواص فيزيكو ـ شيميايي آب محسوب ميشود. زيرا گزينه بهينه در مورد
بهسازي آب به ph آن بستگي دارد. در آب نزديك خلوص، غلظت يون‌هاي h+ و oh-
خيلي كم و تقريبا نزديك به هم هستند، چنين آبي را خنثي گويند. كه ph آن در
25 درجه سانتي گراد حدود 7 است. در شرايطي كه غلظت يون هيدروژن بيش از يون
هيدروكسيل باشد ph كمتر از 7 و آب اسيدي است در صورتي كه غلظت يون
هيدروكسيل بيش از يون هيدروژن باشد ph بيشتر از 7 و آب قليايي است.
تصفيه آب
كيفيت آب‌هاي مورد نياز براي مصارف خاص به ندرت با ويژگي‌هاي طبيعي آنها
مطابقت دارد. آب آشاميدني با ويژگي ذكر شده كه بايستي سالم وتميز باشد به
طور طبيعي به مقدار كافي در دسترس نمي‌باشد. اكثر منابع آب از نظر كيفيت
شيميايي و بيولوژيكي براي شرب مناسب نيستند و قبل از مصرف احتياج به يك سري
عمليات دارند. چنين عملياتي كه به منظور متناسب سازي آب براي مصرف خاصش
صورت مي‌گيرد تصفيه ناميده ميشود. تصفيه يا پالايش آب از نظر پزشكي و
بهداشت اهميت زيادي دارد. از بين منابع آب، آب‌هاي سطحي ناخالصي‌هاي بيشتري
در بر دارند تا آب‌هاي زيرزميني. پس اين قبيل منابع احتياج به بهسازي جدي
دارند ليكن آب‌هاي زيرزميني از نظر كيفيت ميكروب شناختي براي حفظ سلامت،
حداقل بايد ضدعفوني شوند و شايد برخي از آنها به خاطر داشتن پاره اي عناصر
شيميايي نظير آهن و منگنز احتياج به تصفيه بيشتري داشته باشند. بطور كلي
عمليات بهسازي يا تصفيه آب به يكي از طرق زير صورت مي‌گيرد.
راه های بهسازی آب
بهسازي آب ممكن است به چند روش فيزيكي، شيميايي، بيولوژيكي يا بعضا تركيبي
از اين روش‌ها انجام شود. در مجموع با در نظر گرفتن ميزان مصرف و شرايط
موجود، اغلب تصفيه آب از طرق زير انجام ميشود:
الف) جوشاندن در سطح خانوار و گروه هاي محدود جمعيتي
در اين روش جوشاندن حدود 5 دقيقه آب علاوه بر از بين بردن زيستوارك‌هاي بيماريزا سختي آب نيز تا حدودي كاهش مي‌يابد
ب) انبار كردن آب
كه براي اجتماعات كوچك و بزرگ قابل اجرا است. آب در منبع اصلي در مخازن
طبيعي يا مصنوعي براي مدتي نگهداري ميشود، جلوگيري از آلودگي بعدي بايستي
مورد توجه باشد. انبار كردن آب به مقدار قابل ملاحظه اي ناخالصي‌هاي معلق
آب را كاهش مي‌دهد. اين فرايند متابعت از روند طبيعي حذف آلودگي‌ها
ميباشد. ذخيره نمودن آب براي مدتي، از چند ديدگاه مورد تامل است.
1) از نظر فيزيكي، كاهش مواد معلق از طريق ته نشيني كه مواد معلق موجود در
آب در اثر قوه ثقل ته نشين مي‌شوند، تجربه نشان مي‌دهد در 24 ساعت اوليه
حدود 90% ناخالصي‌هاي معلق ته نشين مي‌گردند. در نتيجه فرايند تصفيه
درمراحل بعدي آسان تر ميشود.
2) از نظر شيميايي، در مدت ذخيره سازي آب ممكن است برخي تغييرات شيميايي و
بيوشيميايي روي دهد. بيكربنات‌ها تجزيه شده و توليد انيدريك كربنيك نمايند،
گازهاي سمي نظير آمونياك، هيدروژن، سولفوره و انيدريد كربنيك از آب خارج
مي‌شوند. مواد آلي موجود در آب خام در اثر فعاليت‌هاي ميكروبي به كمك
اكسيژن محلول در آب تجزيه و تثبيت مي‌شوند و در نتيجه، مواد آلي فساد پذير،
به مواد معدني تبديل مي‌گردند.
3) از نظر زيست شناختي، موجودات زنده بيماريزاي موجود در آب خام در اثر
عوامل مختلف رو به كاهش گذاشته و شمار قابل توجهي از آنها نابود مي‌شوند.
تجربه نشان مي‌دهد با انبار كردن آب رودخانه در مدت 7ـ5 روز اول تا 90%
ميكروب‌ها كاهش مي‌يابند و اين يكي از مزاياي ذخيره كردن آب است. مدت
نگهداري بهينه آب 14ـ10 روز است ليكن از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نيست
ضمنا احتمال رشد جلبك‌ها و تغيير كيفيت فيزيكي آب وجود دارد.
ج) پالايش آب
معمولا در سطح وسيع تر از مصرف خانوار، يعني اجتماعات كوچك و بزرگ در صورتي
كه منابع آب سطحي باشد پس از انبار كردن پالايش ميشود. پالايش آب دومين
مرحله بهسازي آب و در واقع مهم ترين مرحله آن است زيرا اكثر قريب به اتفاق
ميكروب‌ها (99%ـ98%) در مرحله پالايش از بين مي‌روند و ديگر ناخالصي‌ها
معلق و احيانا بينابين از آب گرفته ميشود.
پالايش آب آشاميدني از طريق دو نوع پالايه يا صافي انجام ميشود يكي پالايه شني كند و ديگري پالايه شني تند يا مكانيكي است.
پالايه يا صافي شني كند
تقريبا در سراسر جهان متداول است، به عنوان روش استاندارد براي بهسازي آب
در سطح اجتماعات كوچك و موسسات با مصرف محدود كاربرد دارد. مهمترين بخش
صافي شني كند، بستر شني آن است كه ارتفاعي در حدود 2/1 متر دارد.
براي ساختن اين نوع صافي، حوض‌ها يا مخازني از بتون ساخته و در كف آن مجاري
فرعي و اصلي با آجر، تمبوشه (سفالي) يا لوله براي خروج آب تعبيه مي‌نمايند
و بر روي آنها به ترتيب سنگ ريزه و شن نرم مي‌ريزند و دانه هاي شن با دقت
بسيار برگزيده مي‌شوند بطوري كه ترجيحا گرد باشند و قطر موثر آن‌هابين
15/0 تا 35/0 ميلي متر باشد. شن‌ها لازم است تميز و عاري از خاك رس ومواد
آلي باشند. آب هدايت شده يا ذخيره شده بر روي صافي به كمك نيروي ثقل از خلل
و فرج قشرهاي ماسه و شن و سنگ ريزه عبور كرده و بوسيله مجاري زير صافي جمع
آوري ميشود.
سطح بستر صافي‌هاي كند از وسعت قابل توجهي برخوردارند به طوري كه يك متر
مكعب بستر صافي، سطحي در حدود 15000 متر مربع دارد. آب به آهستگي دربين
ماسه تراوش مي‌كند (فرايند عبور بيش از 2 ساعت به طول مي‌انجامد) ودر طي
عبور خالص سازي از طريق چند فرايند صورت مي‌پذيرد كه عبارتند از پالايش
مكانيكي، ته نشيني، جذب سطحي، اكسيداسيون بيوشيميايي كه هر يك سهم ويژه اي
در بهسازي آب دارند. بازدهي اين صافي بطور معمول 4/0ـ1/0 متر مكعب آب در
ساعت در متر مربع سطح ميباشد.
لايه زيستي تشكيل شده بر روي سطوح بستر، فعاليت زيست شناختي بسيار خوبي در
بهسازي آب دارد. در ابتداي فعاليت صافي، عمل تصفيه مكانيكي است. بطوري كه
نمي‌توان به آن عنوان صافي كند داد، ليكن بتدريج در زمان كوتاهي لايه اي از
يك توده حياتي بر روي سطوح بستر، رشد مي‌كند كه به نام لايه زيستي
schmutzdecke يا لايه زيست شناختي لجني لزج باكتريايي ناميده ميشود. اين
لايه زيست شناختي ژلاتيني شكل كه شامل رگه هاي جلبك و اشكال پر شمار حيات
ازجمله پلانكتون‌ها، دياتومه ها و باكتري‌ها است، تشكيل لايه اي زيستي به
عنوان "عمل كردن يا به كار آمدن" صافي شناخته ميشود. ديگر قسمت‌هاي پالاي
شني كند عبارت است از دستگاه زه كشي كف صافي، شير كنترل، مخزن برداشت آب كه
در كتب مرجع بهسازي آب به تفصيل آمده است.
مزاياي صافي شني كند
1 ـ آسان بودن ساخت و بهره برداري
2 ـ ارزان تر بودن نسبت به صافي تند
3 ـ كيفيت فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكــي آب تصفيه شده، بسيار خوب است و
كارايي آن در حذف ميكروب‌ها 9/99 تا 99/99 درصد ميباشد و e. coli را 99 تا
9/99 درصد كاهش مي‌دهد. در صافي شني كند پيش تصفيه صورت نمي‌پذيرد وازمواد
منعقد كننده استفاده نمي‌شود. به همين دليل آب مورد استفاده بايستي كدورتي
كمتر از 10 واحد j.t.u داشته باشد.
پالايه شني تند
پالاي شني تند در اواخر قرن نوزدهم بكار گرفته شد و اولين بار در سال 1885
در ايالات متحده آمريكا نصب گرديد. پس از آن اين نوع فن آوري بهسازي آب در
كشورهاي صنعتي، مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر دو نوع پالاي شني تند
مورد استفاده است يكي صافي شني تند كه با قوه ثقل، جاذبه كار مي‌كند ونوع
دوم صافي شني تند كه با فشار، كار مي‌كند. در هر دو نوع پالايه مراحل
انعقاد، اختلاط و لخته سازي، ته نشيني و پالايش به ترتيب صورت مي‌گيرد.
بستر صافي داراي سطحي در حدود 90ـ80 متر مربع است كه در آن شن محيط
پالاينده است. حجم فعال بخش شني بين 2ـ6/0 متر معكب و عمق بستر شني بطور
معمول نزديك به يك متر است. در زير بستر شني لايه اي از سنگ ريزه به ارتفاع
4/0ـ3/0 متر است. سنگ ريزه ها در نگهداري بستر شني كمك مي‌كنند و امكان
مي‌دهند كه آب پالايش شده به سوي قسمت زه كشي آزادانه جريان يابد. عمق در
بخش بالاي بسترشني 5/1ـ1 متر است. ميزان پالايش 15ـ5 متر مكعب به ازاي هر
متر مربع سطح پالايه در هر ساعت است.
مزاياي پالاهاي شني تند
مزاياي پالايه هاي شني تند نسبت به پالايه هاي شني كند عبارت است از:
1 ـ بسترهاي شني تند سطح كمتري را اشغال مي‌كنند
2 ـ پالايش‌هاي سريع انجام ميشود و حدود 50ـ40 برابر سريع تر از پالايه هاي شني كند است.
3 ـ شستن پالايه آسان است
4 ـ عمليات آن انعطاف پذير است
د ـ استفاده از اشعه ماوراء بنفش (u.v)
پرتوهاي فرابنفش به علت خاصيت ميكروب كشي كه دارند در بهسازي آب آشاميدني
موسسات، بيمارستان‌ها، هتل‌ها و كاخ‌ها بكار مي‌رود. اگر چه اين فرايند
فيزيكي در نابودي خرده زيستمندهاي آب آشاميدني موثرند، ولي به علت معايب
زير بكارگيري آنها محدود است:
محدوديت‌هاي استفاده از پرتوهاي فرابنفش
1 ـ مقرون به صرفه نبودن مخصوصا براي مقادير بالا از نظر حجمي
2 ـ اثر ميكروب كشي ابقايي ندارد
3 ـ رنگ و كدور مانع گندزدايي پرتوهاي فرابنفش ميشود
لازم به ذكر است بهسازي يا خالص كردن آب در مقادير محدود يا براي مصارف
خانوار و جمعيت‌هاي كوچك از طريق جوشاندن، گندزدايي شيميايي و پالايش انجام
ميشود و اقدامات محافظتي در خصوص استخرهاي شنا و ديگر تفريحگاه هاي آبي
نظير رودخانه ها و سواحل نيز طبق دستورالعمل‌هاي محلي و استانداردهاي ملي
نيز صورت مي‌گيرد.
2 ـ تصفيه شيميايي
اگرچه درمراحل مختلف تصفيه آب براي سبك كردن، حذف موادسمي، منعقدسازي از
مواد شيميايي به عنوان لخته ساز و كمك منعقدكننده استفاده ميشود. ولي
متداول ترين ماده شيميايي كه در تصفيه آب كاربرد دارد كلر و تركيبات آن
ميباشد. كلرزني (chlorination) به صورت معمول آخرين مرحله بهسازي آب است.
اين فرايند، مهم ترين پيشرفتي است كه در عمل تصفيه آب حاصل شده است. كلرزني
مكمل پالايش است زيرا علاوه براز بين بردن عوامل ميكروبي بيماريزا از
آلودگي ثانويه ميكروبي نيز جلوگيري مي‌كند. اما كلر در مقدار متداول آن بر
هاگ ميكروب‌ها، تخم و كيست انگل‌ها و بعضي ويروس‌ها تاثيري ندارد. كلر
علاوه براثر گندزدايي كه دارد به علت داشتن ويژگي اكسيدكنندگي آن عناصري
نظير آهن، منگنز، هيدروژن سولفيد و سيانور را اكسيده مي‌كند. بعضي از عوامل
مولد بو و طعم نامطبوع را از بين مي‌برد.
چگونگي اثر گندزدايي كلر
كلر افزوده شده به آب، منجر به تشكيل اسيد كلريدريك و اسيد هيپوكلرو
ميشود. اسيد هيپوكلرو موثرترين تركيب كلردار براي گندزدايي آب ميباشد.
هرچه قدر ph آب پايين باشد اثر گندزدايي آن بيشتر ميشود، زيرا در ph نزديك
7 اسيدهيپوكلرو بيشتر توليد مي‌گردد و در ph حدود 5/8 اثر گندزدايي كلر،
ضعيف خواهند شد. خوشبختانه بيشتر آب‌ها داراي ph = 5/7-6 هستند.
مباني كلرزني
براي حصول اطمينان از درستي كلرزني قواعد زير بايستي رعايت شود:
1 ـ آب مورد گندزدايي، صاف و بدون كدورت باشد.
2 ـ كلر مورد نياز آب مشخص گردد، نقطه شكست كلر و كلر باقي مانده آزاد حائز اهميت است.
3 ـ در هر حال زمان تماس حدود يك ساعت براي ازبين بردن زيستوارك‌هاي حساس در مقابل كلر منظور گردد.
4 ـ حداقل كلر باقيمانده پس از يك ساعت 5/0 ميلي گرم در ليتر پيشنهاد
ميشود. اين مقدار در همه گيري‌هاي بيماري‌هاي روده تا 1 ميلي گرم در ليتر
نيز توصيه شده است.
5 ـ مقدار كلر مورد نياز هر نوع آب برابر خواهد بود با مقدار كلري كه به آب
اضافه ميشود تا پس از يك ساعت مقدار 5/0 ميلي گرم در ليتر كلر باقي مانده
داشته باشد.
روش كلرزني
با توجه به حجم آب مورد گندزدايي و وسعت پروژه، روش كلرزني تعيين مي‌گردد. كلر ممكن است به يكي از اشكال زير در دسترس باشد:
الف) گازكلر cl2
ب) كلرامين nh2 cl و nhcl2
ج) پركلرين high test hypochlorit) h.t.h)
د) دي اكسيد كلر clo2
كلر اولين ماده انتخابي در گندزدايي آب است زيرا ارزان، موثر و كاربرد آن
بسيار ساده است. براي جلوگيري از آثار سمي آن توسط دستگاه كلرزني به آب
اضافه ميشود. تركيب آمونياكي كلر نيز براي گندزدايي آب به كار مي‌رود ليكن
اثر آن كندتر از اثر كلر است اين امر باعث محدوديت استفاده از آن شده است.
پركلرين يا h.t.h يا هيپوكلريت پر قدرت، يكي از تركيبات كلسيم است كه 70ـ60
درصد كلر دارد. محلول ساخته شده از h.t.h و تركيبات ديگر كلردار براي
گندزدايي آب بكار مي‌رود.
ـ پركلرين ca(ocl)2 به صورت پودر يا كريستال ريز در بسته هايي با وزن مشخص تهيه و توزيع مي‌گردد.
ـ گرد سفيد كلر caocl2 كه كلر قابل استفاده آن 39ـ5/33% است.
ـ محلول هيپوكلريت سديم naocl كه داراي 5ـ3 و 16ـ10 درصد وزني كلر قابل استفاده است.
به هر حال علي رغم تركيبات جانبي كلر با مواد آلي آب و خطرات احتمالي آن
براي سلامت هنوز كلر به عنوان يك ماده شيميايي گندزدا براي بهسازي آب
آشاميدني مورد استفاده است.
آزمايشات تعيين كيفيت آب آشاميدني
براي تعيين كيفيت آب، آزمايشات شيميايي و ميكروبي آب انجام ميشود و آنچه
كه قبل از انجام آزمايش مهم است نمونه گيري صحيح از نظر تعداد و تكرار
نمونه گيري است: نمونه ها بايستي متناسب با اهداف تهيه و تامين آب آشاميدني
سالم باشد.
استانداردسازي
استاندارد نمودن هر محصولي يعني تطابق آن با نيازها و خواست‌هاي منطقي مصرف
كنندگان، رواج دادن پذيرش عمومي محصولي براي عامه به گونه اي كه در قالب
هزينه اثربخشي بدون عوارض وعواقب ناخوشايند مورد مصرف يا استفاده مردم قرار
گيرد. مثلا در مورد آب آشاميدني، استاندارد مواد آلوده كننده براي ارزيابي
خطراتي است كه ممكن است در نتيجه آب آلوده متوجه انسان گردد. اصولا
استانداردها از محلي به محل ديگر و از كشوري به كشور ديگر در حال تغيير
است، ليكن كشورهايي كه تاكنون استاندارد مدوني براي خود تهيه نكرده اند،
استاندارد سازمان جهاني بهداشت را ملاك قرار مي‌دهند. معمولا دو نوع
استاندارد براي مقاصد بالا متصور است: استاندارد اوليه كه مقامات مسئول
بايد براي حفظ بهداشت عمومي و جلوگيري از آثار مواد آلوده كننده اقدامات
جدي به عمل آورند، درحاليكه در استانداردهاي ثانويه، بايد تدابير لازم براي
ارتقاء بهداشت عمومي، به عمل آيد.
آزمايش‌های آب
مشخص كردن اينكه آب آشاميدني، داراي چه وضعي باشد كار ساده اي نيست، از
آنجا كه آبي كه در اختيار ما قرار مي‌گيرد محصولي ساختگي نمي‌باشد،
نمي‌توان اختصاصات ثابتي را براي آشاميدن در نظر گرفت. لذا احتمالا بايستي
اعمالي بر روي آب انجام گيرد تا قابل شرب گردد. اين تغييرات كه به نام
مجموعه اعمال تصفيه، ناميده ميشود، آب را از نظر فيزيكي و شيميايي و
ميكروبي، مناسب مصرف مي‌سازد. آزمايشات فيزيكي و شيميايي آب طبق روش‌هاي
استاندارد آزمايشات كيفي آب براي تعيين كيفيت آب آشاميدني، صورت مي‌گيرد.
بررسي احتمالي آلودگي ميكروبي منابع آب آشاميدني در اين درس مورد بحث و
گفتگو قرار گرفته و روش‌هاي نمونه برداري از منابع آب و آزمايشات
باكتريولوژي مورد مطالعه ميباشد. آزمايش‌هاي ميكروبي آب، كيفيت آب را جهت
آشاميدن و ساير استفاده ها مشخص مي‌سازد. اين آزمايشات، درجه آلودگي آب به
فضولات انساني و حيواني را مشخص مي‌سازد. امروزه روش‌هاي پيشرفته اي وجود
دارد كه امكان تعيين باكتري‌هاي بيماري زا را در آب فراهم ساخته است ولي از
آنجايي كه جدا كردن آنها از نمونه هاي آب مشروب به صورت كار روزمره عملي
دشوار است جستجو و شمارش ميكروب‌هاي انديكاتور به عوض ميكروب‌هاي بيماري زا
انجام مي‌گيرد.
منبع:کتاب جامع بهداشت عمومی
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
بهداشت آب
جمعه ۲ فروردین ۱۳۹۲ ساعت 15:28 |
|
نوشته شده به دست روانشناسی مدرن | ( )
شراب قبل از اسلام، نوشيدن شراب امرى متداول
بوده است. بعد از بعثت رسول الله صلى الله عليه و آله نيز مورد استفاده
اعراب قرار مىگرفت. پيامبر اسلام با نگاه روان شناسانه و جامعه شناسانه
دقيق و شناخت مخاطبان و درك زمان و مكان، به مسئله شراب پرداخته است و در
مرحله اول، مردم را از مضرات شراب آگاه ساخته است و در مرحله دوم، نوشيدن
شراب را در زمان اقامه نمازمنع كردند و در مرحله سوم خوردن شراب را در هر
زمان و مكان منع و حرام نمودهاند و علماء نيز، به هر چيزى كه انسان را از
حالت عادى خارج كند ؛ جزء محرمات مىداند. خداوند شراب را پليد و اجتناب از
آن را ضرورى مىشمارد:
« يا أيها الذين آمنوا انما الخمر... رجس من عمل الشيطان فاجتنبوه لعلكم تفلحون» .
« اى كسانى كه ايمان آوردهايد ! همانا خمر و شراب... پليدست و از عمل شيطان است پس اجتناب كنيد از شراب، شايد شما رستگار شود ».مضرات شراب شراب،
سرچشمه امراض جسمى و همچنين كليه انحرافات روحى است. لذا پيامبر اسلام صلى
الله عليه و آله فرمودهاند: « الخمرام الخبائث » « شراب، مادر و ريشه و
اساس جنايتها و زشتىها است ».
محققان، امراضى را كه با نوشيدن شراب حاصل مىشود، به شرح ذيل عنوان مىكنند.
1.
امراض معدى: مرض گاستريت، ضعف و نابودى قوا، فلگمن معده، انتريت، درد
معده، دل دردهاى مختلف، اتساع معدى حتى در بعضى مواقع به پنج برابر خود
مىرسد، باعث خراشيدگى جداره روده مىشود، از بين برنده بزاق دهان و شيرهاى
معدى، بىاشتهائى... الكلها، ميكروبهاى مفيد معده را مىكشند.
2.
امراض دستگاه تنفس: سل، تورم ريهها، ظاهر شدن لكهاى بنفش يا سفيدى روى
ريهها، لخطههاى خون در خلط شراب خوار، سرفههاى فراوان در صبح، داراى
تنفس سخت و پر زحمت.
3. امراض گردش خون: بر اثر مصرف شراب، مواد اصلى
خون از جمله « فيبرين » و گلبولهاى قرمز، خيلى كم مىشوند و مايع خون خراب
مىشود و بدن دچار اختلال و ضعف مىگردد.
شخص شراب خور، آمادگى سكته
را براى خود فراهم مىكند. چون رگها سخت و شكننده مىشود و بر اثر فشار
جزئى مثل عصبانيت، پاره مىشود و سكته ناقص و كامل را به وجود مىآورد.
4.
امراض قلب: در نتيجهى خرابى خون، عمل قلب مختل مىشود و كم كم چربى دور
قلب را مىگيرد و اطراف قلب سنگين مىشود و افراد الكلى ضربان قلبشان آهسته
و نامرتب مىزند.
5. امراض عصبى: الكل، داراى « اسيد اوريك »مىباشد و
باعث درد اعصاب و رماتيسم مىشود. و محركه را تضعيف مىكند. در تمام بدن
حالت خارش دست مىدهد و احساس حرارت مىكند. باعث لرزش دست و حرفهاى
نامفهوم وعصبانيت و ترس و سر درد مىگردد.
6. بيمارىهاى مغزى: شراب،
گاهى مغز را لاغر مىسازد. و شراب توليد جنون و ديوانگى هم دارد. شراب،
موجب تشنج و صرع و آماس مغز و فشار خون در سر مىگردد. و هم چنين شراب باعث
كم عقلى و كم حافظهگى مىشود روايتهاى زيادى به دست ما رسيده كه شراب،
از بين برنده عقل است.
قال رسول الله صلى الله عليه و آله « كل شراب يتغير منه العقل » « هر شرابى، تغيير دهنده عقل است ».
7. بيمارىهاى كبد: با مصرف شراب، سلولهاى بدن مىميرند و در كبد جمع مىشوند و موجب بزرگى غير طبيعى كبد مىشود.
« سيروز »كبد، مرضيست كه شراب خورهاى عالم دچار آن هستند كه آغشته به چربى و مواد كثيف است.
8. امراض كليه: طبق آمارى كه از الكلىها درباره درد و مرض كليه به دست آمده اين است كه، 90% مرض كليه از اثر الكل است.
شراب، مرض « سيستيت»مزمن و خفقان بول را در كليه فراهم مىكند.
9.
امراض جلدى و پوستى: قرمزى غير طبيعى، ايجاد زشتى در صورت، سرخ كردن
نامطلوب بينى و گونهها، خارشهاى بىجهت، اگزما، جوش صورت، چاقى كاذب،
ثمره خوردن شراب است.
10. امراض حنجره و دستگاه صوتى: التهاب حنجره، گرفتگى صدا، درشت شدن صدا، ضخيم شدن زبان، ضعيف شدن سلولهاى ذائقه و طعم.
11. امراض مثانه: توليد سنگ مثانه، تحريك مثانه، سبب بروز قند در ادرار، و مخاط عضله ادرار را مىسايد و ضعيف مىكند .
مطالب فوق، اندك نمونهاى از اثرات سوء شارب بر بدن است. حتى بعضى ها قائلند كه شراب، سر دستهى نوشيدنىهاى مضرحياتى هست و
زندگى
را بر انسان سخت مىسازد و انسان را در زندان ابدى خويش، حبس مىكند. شراب
هم چنين انسانها را تحقير و بودن در اجتماع را ننگ ترسيم مىكند. شراب با
تغيير دادن قيافه دنياى تنهايى را باز مىكند و از لذت دنيوى بهرهاى اندك
مىبرد و عمر خويش را كوتاه و با تنى رنجور حيات زندگانى خويش را خاتمه
مىبخشد.
الكلىها، نه تنها بر خويش ظلم مىكنند ؛ بلكه به ديگران،
همانند فرزندان خود هم، جفا مىكنند ؛ در حالى كه آنها قدرت دفاع ندارند.
شخص الكلى، ثمرهاى كه با دست خود به وجود مىآورد آينده او را هم به تباهى
مىكشانند. به همين علت جناب آقاى دكتر « كارل »مىنويسد:
مستى زن و
شوهر در عمل زناشوئى، جنايت بزرگى به كودكان است كه موجب عصبيت و روانى
درمان ناپذير دارد و غالبا اين كودكان ضعيف، عليل، مبتلا به تشنجات شديد
بوده . كسانى كه در حال انعقاد نطفه، مست باشند ؛ 35% عوارض كلسيم حاد را
بر فرزندان منتقل مىكند. و اگر زن و مرد مست باشند 100% عوارض حاد در بچه
ظاهر مىشود. كودكان از پدران و مادران الكلى 45% و از مادران الكلى 31% و
از پدران الكلى 17% زودتر از وقت طبيعى به دنيا مىآيند .
اهلبيت عصمت و
طهارت، سفارشها و توصيههاى زيادى درباره عدم ازدواج با شارب الخمر
كردهاند، از جمله ؛ قال الصادق عليهالسلام « من زوج كريمته بشارب الخمر
فقد قطع رحمها» « هر كس دختر خويش را به الكلىها و شراب خوارها تزويج كند ؛
ارتباط او را با خويش قطع كرده است »؛ حتى يكى از پزشكان آلمان اثبات كرده
است كه اثر الكل، تا سه نسل باقى مىماند . بيمارىهاى بچههاى الكلى عدم
تقارن قيافه، فلج عضو، كجى ستون فقرات، كرى و لالى، ماندن به حال بچگى،
تشنج، سكته، هيسترى، كند شدن رشد، استعداد براى جنايت، حزن دائمى.
هرگاه از جوانان 21 تا 23 ساله معتاد به مشروبات الكلى، 51 نفر
بميرند در مقابل از جوانهاى غير معتاد 10 نفر تلف مىشوند و عمر آنها تا
35 سال كاهش پيدا مىكند. و 25 تا 30 درصد از رشد ديگران كمتر است.
شخصى الكلى، عاطفه خانوادگى و محبت را از دست مىدهد به طور مكرر ديده شد كه پدران الكلى فرزندان خود را كشتهاند.
طبق آمار انستيوى پزشكى قانونى شهر « نيون » در 1961 تهيه شد، جرائم اجتماعى الكلىها به شرح ذيل است:
1. 50 درصد منجر به قتل عمومى ؛
2. 8/77 درصد ضرب و جرح ؛
3. 8/88 درصد جرائم جنسى ؛
4. 7/88 درصد سرقت ؛ اكثر جنايتها در حالت مستى روى مىدهد . اينها،
گوشهاى از آينده نگرى و پزشكى قرآن در 14 قرن پيش بوده و با اكتشافات و
با علوم آزمايشگاهى، حقايق قرآن و اسلام را، براى بشريت آشكار نموده است. انگور در قرآن كريم بيش از «11» مرتبه درباره انگور سخن گفته است:
« و جنات من أعناب » « و باغ از درخت انگور، براى شما پديد آوردهايم »
« شيخ حر عاملى »احاديث زيادى را در كتاب « وسائل الشيعه ج 17، ص 117» درباره استحباب خوردن انگور بيان كرده است. فوايد انگور انگور، داراى پتاسيم است و اين فلز، فرح بخش آور است و طپش قلب را كه پديد آورنده غم و اندوه است، درمان مىكند.
انگور، داراى فسفاتهاى زيادى است كه غذاى مغز و اعصاب مىباشد.
انگور، داراى كلسيم است و كمبود كلسيم در بدن، موجب بيمارى مىشود .
بوعلى سينا درباره فوايد انگور مىنويسد: « انگور براى دردهاى روده و معده مفيد است » .
هم چنين انگور « برگ مو» براى درمان اسهال خونى، خونريزىها، عدم دفع ادرار، نقرس، استفراغ، اختلالات گردش خون، سفارش شده است.
آب انگور، براى درمان بيمارى اوره خون، ورم كليه، مفيد است.
از نظر توليد حرارت، هر كيلو انگور معادل 2 كيلو گوشت است.
انگور براى كسانى كه رژيم غذائى دارند ( از چاقى به لاغرى يا از لاغرى به چاقى ) مفيد است .
البته
از انگور استفادههاى نامناسب مىشود براى مثال، زمانى كه انگور جوشانده
شود ؛ تبديل به شراب مىگردد. ( مضرات آن را در صفحات قبل بيان كرديم ).
انگور
به محض جوشاندن، نجس مىشود و خوردنش نيز حرام است ؛ مگر زمانى كه دو سوم
آبش بخار گردد و در آن لحظه تبديل به سركه مىشود و خوردنش، هيچ اشكالى
ندارد. شير در ميان غذاها اگر بتوانيم يك غذاى
كامل را معرفى كنيم، آن مىتواند « شير» باشد. شير يك غذائيست كه برطرف
كننده گرسنگى و هم برطرف كننده تشنگى است. از زمانى كه حيوانات به خدمت
انسان درآمدند، شير آنها براى مصرف بشر به كار گرفته شد. قرآن و احاديث
اهميت خاصى به خوردن شير نشان داده‌اند تا جايى كه خداوند مىفرمايد:
« و ان لكم فى الأنعام لعبرة نسقيكم مما فى بطونه من بين فرث و دم لبنا خالصا سائغا للشاربين » .
«
حالات چهار پايان همه عبرت و حكمت است، از ميان شكمبه و خون، شير پاكى به
وجود مىآيد كه شما را مىنوشانيم كه در طبع همه نوشندگان، گوارا باد».
در آيه فوق، دو مطلب علمى را ملاحظه مىكنيم:
الف. طريقه توليد شير در بدن حيوانات ؛
ب. فوايد مصرف شير ؛
قرآن
به صراحت فرموده است: « شير،از غذاى هضم شده درون شكم توليد مىشود » غذاى
هضم شده تبديل به خون و از خون، شير به وجود مىآيد. شيرى كه نه رنگ خون
را دارد و نه طعم و بوى آن را.
اين عمل( تبديل خون به شير) ، هيچ يك از
محققين آن را انكار نكردهاند و كلام قرآن را تأييد نمودهاند، حتى شير
مادران، از عصاره خونيست كه براى قاعدگى فراهم مىشد و در دوران شير دهى
خون، تبديل به شير پاك و مقوى مىگردد.مواد معدنى شير سديم، پتاسيم، كلسيم، منيزيوم، روى، منگنز، مس، آهن، فلو، كلر، يد، گوگرد، فسفر...
گازهاى شير: اكسيژن، ازت، اسيد كربونيك...
*19 آنزيم در درون شير يافت مىشود. از جمله: الدولاز، آميلازالف..
تمام ويتامينها زمانى در درون شير يافت مىشود كه حيوان خوب چرا كند.فوائد شير در
احاديث زيادى بيان شده است كه شير، عقل را زياد و ذهن را صفا مىبخشد، چشم
را روشنى و قلب را تقويت و پشت را محكم و فراموشى را كم مىكند .
شير، تقريبا داراى تمام مواد معدنى و ويتامينها است.
3/78% شير، آب است و ما بقى از مواد ازت دار، چربى، قند، مواد معدنى، دياستازها، گازها، ويتامينها، دست شده است .
همچنين قدرت دفاعى شير مخصوصا شير خام، در مقابل ميكروب‌ها بالاست.
شير حيواناتى كه خوردن آنها سفارش شده: گاو، بز، گوسفند، شتر، گاو ميش است.
شير براى درمان بيمارىهاى ؛ خونريزى، كم خونى، ضعف، سر درد،
ميگرن، سستى اعصاب، زخم معده و اثنى عشر، زيادى اسيد معده، پائين افتادگى
معده و روده و كليه و رحم، اگزما ( سودا) ، ريزش مو، نزله بينى، جهاز تنفس،
رماتيسم، برنشيت، سوء هاضمه، اسهال مزمن، استسقاء آسم( آستم )، تب زرد،
تصلب شرائين، بواسير، آپانديسيت، نارسائى كبد، نارسائى جنسى،اتساع معده،
ديابت( مرض قند) ، اوائل سل، البومين ادرار، هم چنين براى اعتيادات مفيد
است.
همچنين براى تقويت استخوان و سنگهاى كليه « از انواع قليائى
»مفيد است. كمبود كلسيم در نوزاد، موجب بىقرارى طفل و جويدن ناخن و تشنج و
اعصابى شدن مىشود ؛ كه با خوردن شير برطرف مىشود .زيتون خداوند در چند جاى از قرآن، نام زيتون را بيان كرده است، از جمله: تين:
1، انعام: 99، مؤمنون: 20.
« من شجرة مباركة زيتونة » ؛ « درخت زيتون كه مبارك است ».
مردمان گذشته، روغن زيتون را به دو صورت استفاده مىكردند:
الف: براى مصرف خوراكى ؛ ب. براى ماليدن و چرب كردن بدن.
روايتها نيز به خوردن زيتون ( البته در حد تعادل ) ، و ماليدن آن به بدن راتوصيه نمودهاند.
روغن
زيتون در بعضى از احاديث « طعام انبياء » ، و در بعضى ديگر « طعام
المسلمين » ناميده شد. اين خود نشان دهنده آن است كه انبياء و مسلمين،
اهتمام خاصى به روغن زيتون داشتهاند و نشان دهنده آن است كه داراى فوايد
زيادى براى سلامتى و تندرستى انسان است.
پيامبر اسلام صلى الله عليه و
آله فرمودند: « روغن زيتون را تناول كنيد و هم چنين بدن خود را روغن مالى
كنيد كه با اين عمل، شيطان 40 روز وارد بدن شما نمىشود» .
شيطان از
ماده « شطن »، « يشطن » به معنى، « موجود شرور و ضرر زننده »آمده است - و
اختصاص به ابليس مطرود درگاه الهى ندارد و هر چيزى و هر كسى به ديگرى ضررى
برساند ؛ نام شيطان صدق مىكند . در اين روايت با توجه به صدر آن، شيطان به
« ميكرب» تفسير شده است، كه به انسان ضرر مىرساند.فوايد طبى زيتون زيتون، براى تنبلى كبد و مرض قند، نافع است.
خوردن روغن زيتون، براى باز كردن رنگهاى تيره معجزه مىكند.
استفادهى يك قاشق در حال ناشتا براى دل دردها مفيد و مجارى روده و كبد و كيسه صفرى را به فعاليت مىاندازد.
تقويت اعصاب، دفع عوارض كليهها، سنگهاى صفراوى اشتهاآور بودن، مؤثر است.
ماليدن در بدن، به نرمى پوست مىافزايد.
روغن زيتون كهنه هفت ساله، در تسكين دردهاى و درد مفاصل مفيد است.
ماليدن روغن تا 10 روز، براى دفع ريزش مو تأكيد شده است.
بچههايى كه داراى استخوان نرم و كم خون هستند، مالش روغن مفيد است.
مخلوط روغن زيتون با سير و با كوبيدن با هم، براى رماتيسم و درد عضلات و اعصاب مؤثر است .
روغن زيتون، ضد سم سرب است و در رفع يبوست بسيار نيكوست.
زيتون، ترشحات سيب آدم و صفرا را زياد مىكند.
لكههاى ناخن را از بين مىبرد. براى تقويت چشم و ريزش آب چشم مفيد است و خوردنش به افراد چاق و بلغمى تأكيد شده است.
اگر زيتون داغ را روى نيش عقرب بمالند، براى تسكين درد مفيد.
مخلوط كردن زيتون و عسل براى تقويت قوه و باه مفيد است.
در كم كردن فشار خون مؤثر است و هم چنين تب بر هم مىباشد .
« محمد محمود عبدالله » درباره فوائد زيتون مىنويسد:
«
زيتون، كبد را با نشاط مىكند و دستگاه گوارش را تقويت مىكند، پوست را
لطيف، و رشد انسان را قوى، و ضد سموم بدن تسكين دردهاى شكم است، و براى
تقويت مو و براى امراض پوستى و تقويت اعصاب و تقويت نور چشم مفيد است.»
با توجه به فوايد روغن زيتون، لازم است به مصرف روزانه خود درآوريم. هم چنين نشان دهنده اهتمام اسلام به مصرف غذايى انسانها دارد. منع خوردن گوشت خوك قبل
از آن كه وارد بحث شويم لازم است به اين نكته پرداخته شود كه تمامى حرام و
حلالها در اسلام داراى بار مصلحت و مفسده مىباشد و به عبارت ديگر داراى
حكمت و فلسفهاى است شايد در ظاهر عقول بشرى در رسيدن به آن ناتوان باشد.
اكثر فقهاء ما قائل هستند كه حرمت يك شىء، به سبب داشتن مفسده آن عمل و شى
ء است و حلال بودن آن، به خاطر مصلحة و منفعت لااقل، عدم ضرر آن شىء است.
در
دوران جاهليت، حلال و حرام را از باب تعبد پذيرا بودند و به آن جامه عمل
مىپوشاندند ؛ اما امروزه با كشف بعضى از مفسدهها و حكمتهاى حرمت، و
منفعتهاى حليت، آسانتر به مفاهيم قرآن و اعجاز قرآن در زمينههاى مختلف پى
مىبريم.
خداوند اهتمام خاصى به خوردنىهاى بشر دارد و در پى آن است،
بهداشت غذايى انسان راتضمين نمايد و از جمله از آنها، منع خوردن گوشت خوك
است.
« انما حرم عليكم الميتة و الدم و لحم الخنزير » .
« خداوند( تبارك و تعالى ) گوشت ميته و مردار و گوشت خوك و خوردن خون را براى شما حرام كرد. »ضررهاى گوشت خوك كرم
« تريشين »تنها به وسيله گوشت خوك، به انسان مىرسد و به ماهيچههاى بدن
نفوذ كرده و به آسانى از بين نمىرود و اين كرم به قلب هم مىتواند نفوذ
كند و موجب سكته قلبى شود. با حرارت و پختن از بين نمىرود و بيشتر كسانى
كه گوشت خوك استفاده مىكنند به اين كرم مبتلا هستند .
« سر جيمز » محقق انگليسى در سال «1835 م » وجود كرم « تريكين »را
در گوشت خوك كشف كرد و در سال «1860م»شخصى به نام « فردريك يون رنگر »
طبيب آلمانى، زيانهاى اين كرم را بررسى و گفت: اين كرم، كرم كوچكى است و
در عرض يك ماه الى 10 الى 15 هزار تخم گذارى مىكند. اين كرم، فقط با خوردن
گوشت خوك وارد بدن مىشود و در مرحله اول دچار كم خونى سرگيجه و اسهال
مىشود . و اگر اين كرم وارد معده شود، هيچ دارويى قادر به دفع آن نيست.
كرم « كدو»، خطرناكترين مرضى است كه به وسيله گوشت خوك وارد بدن مىشود .
*بيمارىهاى ويروسى گوشت خوك: برفك، هارى، آبله، تورم دهان .
بيمارىهاى حاصل از باكترىهاى گوشت خوك:
سياه زخم، بروسلوز،
همورژيك، سل، ليستريوز، سالمونلا، سرخجه، خوكى، اسهال آميبى و انواع كرمها
و انگل‌ها، كرم تيانسليوم و ميكروب بوتوليسم .
دكتر جزايرى مىنويسد: به وسيله گوشت خوك مرض « يبوست » مهيا مىشود .
ميان پوست و گوشت خوك چربى وجود دارد ؛ كه خطرناكترين چربىهاست و رشد را متوقف مىسازد .
علاوه بر موارد بالا، گوشت خوك موجب بدبينى، بىدينى، قساوت قلب، خستگى و بر قلب و عروق، تأثيرى فراوان مىگذارد .
موارد
فوق، قرنها بعد از ظهور اسلام كشف شده حقيقت قرآن را روشن ساخته است و ما
را به واقعيتهاى اسلام كه گوشت خوك را تحريم نمود، نزديك مىسازد. منع خوردن خون قرآن،
خوردن خون را منع و تحريم كرده است. شايد شأن نزولش اين باشد كه در زمان
جاهليت، مردم در حالت خستگى، رگ حيوان را مىزدند و خون را مىگرفتند و
مىخوردند و قرآن كريم اين عمل عربها را، تحريم نموده است. محققان نيز با
بررسى در محتويات خون، خوردن آن را منع كردهاند.محتويات خون سموم
و مواد زائد بدن « كه در نتيجه حيات سلولها به وجود مىآيند »مرتب در خون
ريخته مىشوند ؛ تا از راههاى گوناگون بدن بيرون روند. اين سموم كه در
داخل خون است، عبارتند از: گاز كربنيك، عرق، صفرا و ادرار.
همچنين خون، داراى گلبولهاى سفيد است كه ميكروبهاى زيان آور را
از بين مىبرد و خون در خارج از بدن در محيطى بىدفاع قرار مىگيرد و پرورش
ميكروب و سموم را در خود مهيا مىسازد . از اين رو قرآن مىفرمايد: « أو
دما مسفوحا... فانه رجس » « خون ريخته شده... پليد است » احاديث زيادى،
تأكيد فراوانى دارد كه از خون استفاده غذايى نشود و خوردن خون را موجب
قساوت قلب، از بين بردن مهر و عاطفه، تعفن بدن، تغيير رنگ چهره و پوست و
بيمارىها جذام مىدانند .
چوپانان براى اين كه خوى درندگى را درسگ زياد كنند از خون استفاده مىكنند.منع خوردن مردار مردار به حيوان حلال گوشتى كه بدون ذبح شرعى ( بريدن چهار رگ اصلى ) مرده باشد، گفته مىشود.
طبق
تعريف، خون حيوان از بدنش بيرون نمىآيد و بودن خون در بدن، بدون زنده
بودن حيوان، همانند خون در بيرون بدن است، در آن هنگام شروع به ميكروب زائى
و گوشت حيوان را فاسد مىكند.
بعد از مرگ حيوان، ميكروب‌ها وارد خون
مىشوند و شروع به رشد و نمو مىكنند، باكترىهاى هواخواه، مواد سفيدهاى
را تجزيه كرده و تبديل به عناصر شيميايى و گازهاى چون اسيد كربنيك، هيدروژن
سولفور، و آمونياك و غيره مىنمايد و ايجاد مسموميت مىكنند، از جمله ؛ «
يتومائين » . خوردن مردار، موجب سكته قلبى و تصلب شرايين مىشود، همچنين با
خوردنش، جهاز هاضمه، خود را محتاج آن نمىبيند و به علاوه موقعى كه با خون
انسان، مخلوط شود، خون را فاسد و بدن انسان را ضعيف و در سلولهاى زنده
اختلال ايجاد مىكند و موجب منقطع شدن نسل مىشود .
لازم به ذكر است،
تمام اديان و اقوام، براى حيوانات ذبحى قائل هستند، هر چند كيفيت ذبح با هم
فرق دارند، ولى حيوان بدون ذبح را حرام مىدانند.
روايتهاى زيادى درباره زيانهاى مردار وارد شده است، ازجمله:
«
الميتة قد جمد فيها الدم و تراجع الى بدنها فلحمها ثقيل، غير مرىء لانها
يوكل لحمها بدمها » « در مردار، خونها منجمد مىشوند آن خونها در بدن
مردار مىمانند و خارج نمىشوند و گوشت مردار، سنگين و غير گوارا است و
خورندگان، مردار را با خونش مىخورند».عسل عسل غذائى است لذيذ كه از زنبور عسل به دست مىآيد و اكثر مردم به آن تمايل دارند و قرآن نيز بدان پرداخته است.
« فيه شفاء للناس » « خوردن عسل براى مردم شفاء است ».
پيامبر
اسلام صلى الله عليه و آله فرمودند: « لم يستشف المريض بمثل شربة العسل » «
هيچ مريضى، به مثل نوشيدن عسل شفاء پيدا نمىكند ».
واژه « شفا » در
هيچ جاى از قرآن درباره خوردنىها نيامده است، مگر براى عسل. و يك سورهاى
از قرآن، اختصاص به نحل ( يعنى ؛ زنبور عسل) داده شد. قرآن درباره وحى به
زنبورعسل مىفرمايد: ما به زنبور عسل وحى كرديم ( وحى غريزى ) كه
خانههايشان را روى كوهها و درختها برگزينند و بخورند از هر ميوهاى (
خوردن در اين جا مجاز است منظور نوشنده است ) و از شكمهايشان، شرابى خارج
مىشود كه رنگهايش مختلف است كه آن شراب، براى مردم شفا بخش است . فوايد عسل دانشمندان با تحقيقات خود، فوائد زيادى را از عسل ارائه داده‌اند.
قبل از هر چيز، مواد معدنى و تخميرى و ويتامينهاى عسل را نام مىبريم.
مواد
معدنى: پتاسيم، آهن، فسفر، يد، منيزيم، سرب، منگنز، آلومينيوم، مس،
سولفور، كروميوم، ليتيوم، نيكل، روى، اسميوم، تيتانيوم، سديم، و مواد آلى،
مانيتها، ضمغ، پولن،اسيد لا كتيك، اسيد فرميك ( تركيب عسل با او فاسد
نمىشود و ضد رماتيسم است )، اسيد ماليك، اسيد تار تاريم، اسيد اگزاليك،
اسيد سيتريك، رنگ‌ها، روغنهاى معطر، ازته.
مواد تخميرى: انور تاز، آميلاز، كاتالاز در هضم غذا مفيد است.
عناصر ديگر عسل: گلوكز، لولز، ساكارز، دكسترين، مواد البر مينوئيد، سولفات‌ها، انورتين، آب...
عسل داراى ويتامينها شش گانه (a,b,c,d,k,e) و برخى هم قائل به ويتامين «pp» هستند .
در كتاب « مع الطب فى القرآن الكريم »آمده است:
« حدود 70 مواد معدنى تخميرى و ويتامينها درعسل وجود دارد، و
براى درمان يا تقويت يا پيشگيرى امراض پوستى، گوارشى قلب و دندان، تقويت
رشد طفل، سرطان، تنفس، كبد، صفرا، چشم و گوش، بينى، مرض زنان و تقويت نسل و
بچه و... مؤثر است » .
عسل مهمترين مواد قندى طبيعى است و تاكنون 15 نوع قند كشف شده است.
بوعلى سينا دركتاب « قانون طب » مىنويسد: « عسل، دهانه رگها را
باز مىكند رطوبتها را از بين مىبرد و مانع گنديدگى گوشت مىشود و حس
شنوائى را نيرو مىدهد و نم چشم را از بين مىبرد و علاج خناق و لوزتين است
عسل، اشتها برانگيز و توانبخش معده است.
عسل پاد زهر، افيون خوردگى و نيش حشرات است.
عسل آب پز، براى ريزش بول تأثير بسزايى دارد. »
عسل از جمله درمان بيمارىهاى: اعصاب، بىخوابى، درد پهلو،
سياتيك، ديفترى، مرض كم خونى، بيمارىهاى استخوان، ريه، ايجاد رشد و نيرو،
كمى و زيادى فشار خون راعلاج مىكند، امراض كبد، و هم چنين فوائد زيادى
براى درمان « يرقان » دارد.
خوردن عسل، در حال ناشتا، براى زخم معده و اثنى عشر و كاهش ترش
كردن معده مفيد است. براى تنظيم قند خون مؤثر است. ضد عفونى كننده مجارى
ادرار است هم چنين در پيشگيرى از زكام مفيد است .
نوشتهاند كه در مصر، عسل چندين هزار ساله پيدا شد و فاسد نشده است . چون داراى اسيد فرميك است و عسل را فاسد نمىكند.
عسل داراى عوامل قوى ضد ميكرب است. و ميكروبهاى كه عامل بيمارى
انسانها هستند قادر به ادامه حيات در عسل نيستند، از جمله وجود آب اكسيژنه
درعسل موجب از بين رفتن ميكروب است و هيچ گونه قارچى در آن رشد نمىكند.
براى رشد كودكان و گلبولهاى قرمز خون و درآمدن دندان، جلوگيرى از اسهال و سوء تغذيه و... مفيد است.
تحقيقات نشان داده است كه زنبور داران كمتر مبتلا به سرطان مىشوند.پرخورى مذمت
پر خورى و زياده روى، يكى از اعجاز طبى قرآن است كه 14 قرن پيش آن را بيان
كرده است. پر خورى اثرات سوء فراوانى بر جسم و روح و روان مىگذارد.
« كلوا و شربوا و لاتسرفوا لايحب المسرفين»
(از نعمتهاى خداوند )بخوريد و بياشاميد ولى اسراف و زياده روى نكنيد، كه خداوند مسرفان را دوست ندارد.
احاديث
فراوانى در مذمت پر خورى از اهلبيت وارد شده است، از جمله: امام باقر
عليهالسلام فرمودهاند: « دورترين مخلوق خدا كسى است كه شكمش پر باشد » .
اسراف
داراى مصاديق گوناگونى است از جمله ؛ خوردن بيش از حد، فرو بردن سريع غذا،
زياده روى در خوردن يك نوع غذا، زياده روى در برآوردن تمام خواستههاى
نفس، خوردن لقمه حرام، ضايع كردن غذا، مصرف ناقص غذا و... را مصاديق اسراف
مىگويند .
سوء هاضمه، بزرگ شدن شكم را در پى خواهد داشت( احتمال پارگى معده را دارد ) كه خود منشأ بيمارىهاى مختلف است.
پرخورى، سبب فعاليت بيش از حد قلب و خستگى مفرط آن مىشود.
پرخورى سبب نفوذ ميكروب‌ها در معده و عدم تركيب وهضم آن با اسيدهاى معده سبب بيمارى وباء و تيفوئيد مىگردد.
اسراف در مصرف قندى سبب پوسيدگى دندان مىشود.
پر خورى، مرض قند را در انسان مهيا مىسازد.
زيادهروى، در غذا، موجب فشار خون مىشود.
منشأ مرض ديابت، از اسراف در غذا است.
اسراف در گوشت سبب بيمارى نقرس، مرض قند، آپانديست، ورم روده، سرطان مهلك، سكته، پيرى زود رس، سنگ كليه و... مىگردد.
اسراف نكردن مساوى با كم خوردن نيست. بلكه درست مصرف كردن و با اندازه غذا خوردن است.
بيشتر امراض گوارشى از طريق غذاست.
آثار روحى پرخورى، سستى اراده و كودنى، ميل مفرط به خواب، تنبلى، افزايش غريزه جنسى و... مىباشند .خرما يكى
از خلقتهاى طبيعى خداوند، درخت خرما است. از گذشتههاى خيلى دور تاكنون
مورد استفاده بشر قرار گرفت ؛ و حتى پيامبر اسلام و اهلبيت عليهمالسلام
تأكيدى فراوانى به خوردن خرما داشتهاند، از جمله:
قال على عليهالسلام: « كلوا التمر فان فيه شفاء من الادواء ؛ خرما را بخوريد همانا خرما شفاء دردهاست.»
قرآن نيز اشاره به خرما نموده و به حضرت مريم توصيه كرده كه خرما راتناول نمايند.
( فاجائها المحاض الى جذع النخلة... و هزى اليك بجذع النخلة تساقط عليك رطبا جنيا فكلى و اشربى...»
«
آن گاه مريم را درد زائيدن فرارسيد، زير شاخه درخت خرما رفت و فرزندش ندا
داد غمگين مباش ! خدايت از زير پاى تو چشمهاى جارى كرد و شاخ درخت خرما را
حركت بده و ما از آن براى تو، رطب تازه فرو ريزيم و خرما را با آب ميل
بفرما».
امروزه با پيشرفت علم، فوايد زيادى را براى خرما برشمردهاند.تركيبات خرما آب،
مواد سفيدهاى، مواد قندى( گلوكز، ساكارز ) چربى، پتاسيم، سديم، كلسيم،
منيزيم، آهن، مس، املاح گوگرد، املاح كلر، ويتامين(آ)( ب 1)( ب 2)، ويتامين
pp، ويتامين سى.
در هر صد گرم خرما، 157 ميلى گرم كالرى وجود دارد . فوايد خرما مناطقى كه مردمان آن خرما بيشتر مصرف مىكنند ؛ كمتر مبتلا به سرطان مىشوند، چون خرما داراى منيزيم است و براى رفع سرطان مفيد است.
خرما براى جوش و غرور جوانى مفيد است.
خرما براى درمان فلج، لقوه، بالاخص فلج اطفال، مفيد است.
براى سلسله اعصاب، خوب است. به پيرمردها خوردنش سفارش شده، براى كليه و مثانه مفيد است.
بيماران ديابت، به جاى قند مىتوانند از خرما استفاده كنند.
براى شتستشوى خون و تعادل در يونها، مؤثر است. خرما، هضم و جذب را آسان مىكند.
خرما، داراى مقدار كمى « فيلوكولين » است و اين مواد تقويت كننده ترشحات مردانگى است .
خرما، خاصيت ضد گرسنگى دارد ؛( در روايت، توصيه شده كه در ماه مبارك رمضان افطار را با خرما شروع نماييد ).
مادهاى بنام « ديوستولسن » در خرما كشف شده است كه بهترين دارو براى حساسيت و الرژى است .
آيهاى كه در اول مبحث درباره وضع حمل، حضرت مريم بيان شده كه
فرموده است: خرما را با آب بخوريد. محققان نيز به زنهاى باردار توصيه
خوردن خرما مىنمايند و قائل هستند خرما، باز كننده رحم است مخصوصا در
ماههاى اخر حاملگى و عضلات رحم را تقويت مىكند و آسان كننده ولادت فرزند
است و در تقويت مادر و نوزاد مؤثر است.در كتاب « وسائل الشيعه
ج 17» بابى را مخصوص خوردن خرما با آب، براى مادران اختصاص داده است و
روايت زيادى ذكر شده كه امام صادق عليهالسلام خرما را با آب ميل مىكرد.انجير خداوند در سوره تين به انجير قسم ياد مىكند:
« و اتين... لقد خلقنا الانسان فى أحسن تقويم » « قسم به انجير... ما انسان را در بهترين قوام خلق كردهايم.»
خداوند،
از يك طرف به انجير قسم ياد مىكند و از طرف ديگر بحث قوام را مطرح
مىكند، پس بين انجير وقوام انسان ارتباطى وجود دارد. دانشمندان بعد از
تحقيقات در انجير، به اين نتيجه رسيدهاند كه انجير تأثير مستقيم در قوام و
قدرت انسان و سلامتى بدن دارد.
درخت انجير، در نزد بودائيان مقدس است و
معتقد هستند در زير چنين درختى، نور معرفت به بودا تابيده است ونيز در
كتاب تورات، مكررا نام انجير برده شد.
امام رضا عليهالسلام درباره
فوائد انجير فرمودهاند: « التين يشد العظم و ينبت الشعر و يذهب بالداء حتى
لا يحتاج معه الى الدواء ؛ انجير، استخوانها را محكم و موها را پر پشت و
مرض و درد را از بين مىبرد. حتى احتياج به دارو نيست.»
دكتر « محمد محموده عبده » 16 عنصر و مواد را در انجير شناسائى كرده است، اعم از ؛ آهن، كلسيم، سديم، پتاسيم... .
انجير كه داراى كلسيم و فسفر است براى نيروى فكرى و رشد بدن
مفيداست و پتاسيم آن فعاليت كليه را افزون مىدهد و آهن در آن، كم خونى را
درمان مىكند.
انجير، براى اطفال مفيد است ؛ چون داراى مواد قندى و ازت خالص و مواد چربى است.
انجير، براى التهاب دستگاه تنفس خوب است.
و جوشاندن انجير براى درد گلو و سرما خوردگى و سرفه، مفيداست. هم چنين براى اسهال خونى مؤثر است .شير مادر شير
مادر بهترين و مقوىترين غذا براى طفل است كه مورد تأكيد پزشكان است. قرآن
نيز به مادرها توصيه مىكند كه فرزندان خود را تا دو سال كامل با شير
تغذيه نمايند.
« و الوالدات يرضعن أولادهن حولين كاملين »
« مادران دو سال كامل نوزادان خود را شير دهند».
علاوه
بر قرآن، اهلبيت عصمت و طهارت نيز شير مادر را بهترين غذا معرفى كردند.
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله با نگاه طبى فرمودهاند: «ليس لبن لصبی
خير من لبه امه ؛ هيچ شيری بهتر از شير مادر نيست ». پيامبر صلی الله عليه
وآله با نگاه طبی فرموده اند: « اللبن شفا من كل داء الا الموت » « شير
مادر، شفاى هر مرض و درد است ؛ مگر مرگ ».فوايد شير مادر شير مادر باعث برقرارى رابطه عاطفى و روانى بين مادر و فرزند است. مخصوصا به هنگام مكيدن شير، بهترين لحظهاى آرامش نوزاد است.
شير مادر، داراى گرماى مناسبى است كه با دهان، گلو، معدهى بچه سازگارى دارد.
شير مادر، ضد عفونى شده است و احتياج به ضد عفونى ندارد.
شير مادر، از نظر مواد غذائى و معدنى تفاوت عمدهاى با ساير شيرها
دارد، از جمله: 10 الى 15 گرم شير مادر، برابر است با 32 گرم شير گاو و 40
گرم شير بز و 51 گرم شير گوسفند.
شير مادر، حاوى مواد مصونيت زا است و مقاومت اطفال را در برابر
عفونتها و اسهال افزايش مىدهد. طفل، كمتر مبتلاء به كم خونى، اگزما، نفخ،
يبوست، دل درد، الرژى مىشود.
هم چنين شير مادر، داراى ضد ميكروب « آنتى كور» مىباشد.
تغذيه با شير مادر، حاملگى زودرس مادر را به تعويق مىاندازد.
مادران شير ده، كمتر مبتلا به سرطان پستان مىشوند.
اگر مادران در موقع شير دادن، غمگين و يا ناراحت باشند، نوزادان
آنها در سنين 15-14 سالگى به تنبلى كليه و كبد دچار مىشوند. اگر دختر
باشد خشكى صورت مىگيرد، و اگر پسر باشد ترك پاشنه پا مىگيرد .
در نتيجه شير مادر، تضمين كننده سلامتى نوزاد و رشد او است و پيشگيرى از مرضهاى احتمالى آينده و درمان فعلى بعضى از بيمارىها است.
قرآن و احاديث در قرون گذشته، به اين امر مهم توجه داشتهاند و بعد از قرنها فوايدش اثبات شده و حقيقتش آشكار گرديده است.
از
يك نكته غافل نشويم ؛ كه درست است اسلام براى هدايت و تربيت معنوى بشر
آمده است اما براى دنياى انسان ما نيز حرفى براى گفتن دارد و با اندك گذرا
در آيات قرآن، درمىيابيم كه قرآن براى دنياى انسان، نيز نازل شده است اگر
امر به جهاد كرده است براى حفظ جان و ناموس، و آرامش و امنيت است. منبع:راسخون
:: موضوعات مرتبط:
پزشکی و سلامت
:: برچسب‌ها:
بهداشت غذايی در اسلام,
بهداشت غذايی اسلام,
بهداشت غذايی
|
|
