روانشناسی مُدرن

این روزها که دیگر اغلب مردم در حال خانه‌تکانی پیش از آغاز سال نو و ورود بهار و شروع دید و بازدیدهای عید هستند، شب‌ها صدای آه و ناله خستگی و چهره درهم کشیده و توان از دست داده بسیاری از اعضای خانواده را می‌توان دید..

کیف‌دستی شلوغ و نامرتب، کمدی انباشته از لباس‌های چرک و چروکیده، دستمال‌ها و کاغذهای مچاله شده در کف اتاق، جوراب‌های لنگه‌به‌لنگه، موهای چرب و عرق کرده و.... شما را یاد چه کسی می‌اندازد؟

بارها کابینت‌های آشپزخانه را تمیز می‌کند، یک‌بار با این شوینده قوی بار دیگر با شوینده‌ای قوی‌تر، برای برق انداختن پنجره‌ها چند جور دستمال ردیف کرده است، به نوبت از هر کدومشان استفاده می‌کند، اما گویی پنجره‌ها قصد تمیزی ندارند، از فرش شستن‌اش صحبت نکنم بهتر است، آنقدر پارو به فرش می‌کشد که در هر بار گمان می‌کنم گوشه‌ای از فرش کنده خواهد شد، کریستال‌های داخل بوفه بیش از سه روز است که در حال شست‌وشو و لکه‌گیری است و... این تنها یک روی سکه خانه‌تکانی خاله‌جان است، روی دیگر این سکه، دستان پوست‌پوست شده و ورم کرده‌اش است که با هزار کرم مرطوب‌کننده هم نمی‌توان آنها را نرم و لطیف کرد..

روزهای پایانی سال فرا رسیده‌ و هر کس به نحوی متفاوت از دیگری در حال انجام کارها و فعالیت‌های فشرده‌ای است که اصرار دارد تا پیش از آغاز سال بعد تکمیل شود..

«اینجا محل کار ایده‌آل من است. یک میز کامپیوتر، اینترنت وایرلس، یک موبایل مجهز و متصل به شبکه‌های اجتماعی و یک عالمه مشتری مجازی، گهواره دخترم را می‌تکانم و غذایم روی گاز آرام آرام کورجوش می‌زند تا جا بیفتد و درکنار آن کار و کسبی پر رونق را هم بر ای خود رقم زده‌ام.برای برادر کوچک‌ترم نیز کارآفرینی کرده‌ام. او حساب و کتاب، پاسخگویی به بخشی از سوالات و بردن بسته‌ها و ارسال از طریق پست را بر عهده دارد و در آمدی که به دست می‌آید نجومی نیست اما برای هردوی ما در وضعیت فعلی کافی است. من یک مادرم که می‌خواهم کمک‌خرج همسرم باشم و او یک دانشجوست.»

در آخرین ماه سال همه مردم با نظافت خانه و دور ریختن اسباب و لوازم فرسوده، ترمیم و تعمیر خانه و لوازمی‌ که می‌توان از آن استفاده کرد، زندگی را نو می‌کنند؛ اما بعضی از مردم خود را وابسته به اشیا و وسایلی کرده‌اند که سال‌هاست جای آنها را تنگ کرده بدون آن که مورد استفاده قرار گرفته باشند بنابراین ممکن است همین کار باعث فشار فکری و ذهنی آنها شده باشد. ‌.

زن میانسال پشت پنجره اتاق خواب ایستاده و از پشت شیشه به منظره خیابان نگاه می‌کند. از صبح که همسر و فرزندانش خانه را ترک کرده‌اند برای مرتبه دهم است که پشت پنجره آمده. نه این‌که در خیابان چیز خاصی برای دیدن و توجه کردن وجود داشته باشد؛ مغازه‌ها همان‌هاست و درختان همان درختان قبلی. اما حوصله زن از یکنواختی و روزمرگی زندگی سررفته و احتیاج به چیزی بجز پختن ناهار، رخت شستن و گردگیری و مرتب کردن خانه دارد. او هم یک انسان است و نیاز به تحول و تنوع دارد..

الگوهای رفتارهای خطرناک و ناسالم، گرچه همیشه آشکار و علنی نیستند، اما همه ما را در دوره‌ای از زندگی گرفتار خود کرده‌اند. رفتارهای کنترلگر حد و مرز مشخصی ندارد و معمولا نیز در هر سن، جنسیت و وضعیت اجتماعی و اقتصادی قابل مشاهده است..

هر برنامه‌ای که برای زندگی‌ام می‌ریزم، موفق به انجام آن تا آخر نمی‌شوم. همیشه اول کار خوب پیش می‌رود، طبق برنامه و با هدف هستم اما وقتی مدت کوتاهی می‌گذرد، انگیزه لازم را ندارم و خیلی زود خسته می‌شوم، کارهای زیادی را شروع کردم، کلاس‌های هنری مختلف رفتم اما هیچ‌کدام را تمام نکردم. تصمیم گرفتم ادامه تحصیل دهم و هر سال برای کنکور ارشد ثبت‌نام می‌کنم، اما درس نمی‌خوانم و حتی بیشتر مواقع سر جلسه کنکور هم حاضر نمی‌شوم. از این روش زندگی خسته شده‌ام، دلم می‌خواهد هدف‌هایم را دنبال کنم و به رویاهایم برسم اما نمی‌دانم این بی‌ارادگی از کجا سرچشمه می‌گیرد..

تا همین چند دهه پیش، روابط خانوادگی و خویشاوندی از انسجام عاطفی غیرقابل انکاری برخوردار بود. شب‌های بین هفته، روزهای تعطیل یا هر فرصت پیش آمده، دیدارهای بین اقوام و حتی همسایه‌های خوب و پرعاطفه را تازه می‌کرد و در آن دیدارهای صمیمانه بود که افراد از نزدیک از حال و احوال هم خبردار می‌شدند و در خانواده‌ای اگر مشکلی وجود داشت یا قصد انجام کاری مطرح بود، با صلاحدید و رهنمونی و گاه حتی با پادرمیانی رفع و رجوع می‌شد..

از دیدگاه اسلام ازدواج فرزندان، باید بهنگام و بلافاصله پس از آن‌که فرزند به بلوغ جسمی، جنسی، روانی و اجتماعی رسید، اتفاق افتد؛ در غیر این صورت پدر و مادر باید در انتظار تبعات منفی و پیامدهای گاه جبران‌ناپذیر تاخیر ازدواج فرزندان باشند. اسلام اصلی‌ترین و پراولویت‌ترین نقش والدین بویژه پدر خانواده را تشویق و ترغیب فرزند به ازدواج می‌داند..