روانشناسی مُدرن

ذهن خوانی معمولاً در زوج هایی که مدت طولانی تری از ازدواج آنها می گذرد، بیشتر مشاهده می شود. در این موارد ، چون زوج ها فکر می کنند در دوره طولانی با هم بودن، به خوبی یکدیگر را شناخته اند، احساس می کنند که نیازی به بازخورد ندارند. به همین دلیل بیشتر بر اساس ادراک و برداشتی که از رفتار همسر خود دارند، واکنش نشان می دهند. نتایج ذهن خوانی همیشه مثل داستان بالا نیست، بلکه این موضوع گاه به دعواها و اختلافات اساسی بین زوجین منجر می شود.

فائزه هروی: اون روز در حال تمیز کردن آشپزخونه بودم که دیدم اصلاً حس خوبی هم ندارم. دقیق نمیدونستم چرا این طور شدم، اما به نظرم برای این بود که دیشب که مهمون داشتیم حس کردم همسرم اصلاً از شامی که درست کردم خوشش نیومده، هرچند خودش چیزی نگفت و تعریف هم کرد، اما من به نظرم لحنش ی جوری اومد و حس کردم که خوشش نیومده…

ظهر که همسرم اومد، بر اساس همین حسی که داشتم اصلاً بانشاط نبودم و زیاد خوب برخورد نکردم، همسرم هم متوجه حالم شده بود و می خواست ببینه چی شده، اما من ازینکه دیشب اونجور برخورد کرده بود و الانم نمیدونست من برای چی ناراحتم، بیشتر حرصم می گرفت. فکر می کردم باید خودش بدونه و هر چی ازم میپرسید چی شده جوابشو نمیدادم …

خلاصه یه دو سه ساعتی بحث و حرفمون طول کشید و بالاخره سربسته به دیشب اشاره کردم و همسرم متعجب به من نگاه کرد و گفت عجب… اتفاقاً من خیلی هم از شام دیشب خوشم اومد، ولی من حس کردم شام دیشب رو مخصوص مهمونا درست کردی چون هرچی تشکر کردم به چشمت نیومد…
خلاصه دوتامون بعد از روشن شدن ماجرا کلی خندیدیم و بهم گفتیم کاش از اول می گفتیم از چی ناراحتیم یا چه برداشتی کردیم…

تحقیقات نشان می دهد که «باورهای غیر منطقی»، یکی از مهم ترین عوامل مشکل ساز در فرآیند تفاهم زوجین است.
یکی از باورهای غیرمنطقی که مبتلابه روابط زوجین بوده و آن را آسیب پذیر می کند، «توقع ذهن خوانی» همسران از یکدیگر است.

این توقع و انتظار به این برمی گردد که زوجین باور دارند بدون نیاز به گفتن و اظهار کردن خواسته ها و انتظارات، طرف مقابل باید از احساسات، افکار و نیازهای آنها آگاهی داشته و به آن بها دهد.

همانند زن و شوهر داستان بالا ،پدیده “ذهن خوانی” برای بسیاری از همسران در طول زندگی مشترک ممکن هست پیش آید.

ذهن خوانی زمانی صورت می گیرد که یکی از زوجین، بیشتر براساس ادراکی که از رفتار و نیت همسر خود دارد، عمل می کند.

برای مثال: «من درباره سینما رفتن با تو صحبت نکردم، زیرا می دانستم که مخالفت می کنی.»؛ «من با نگاه کردن به چهره تو فهمیدم که دوست نداری در کنار من بنشینی».

ذهن خوانی معمولاً در زوج هایی که مدت طولانی تری از ازدواج آنها می گذرد، بیشتر مشاهده می شود. در این موارد ، چون زوج ها فکر می کنند در دوره طولانی با هم بودن، به خوبی یکدیگر را شناخته اند، احساس می کنند که نیازی به بازخورد ندارند. به همین دلیل بیشتر بر اساس ادراک و برداشتی که از رفتار همسر خود دارند، واکنش نشان می دهند. نتایج ذهن خوانی همیشه مثل داستان بالا نیست، بلکه این موضوع گاه به دعواها و اختلافات اساسی بین زوجین منجر می شود.

زوج های بسیاری در رده های سنی، شغلی و تحصیلی مختلف هستند که با وجود سال ها زندگی مشترک، احساس رضایت کمی از زندگی خود دارند؛ چراکه هر یک از همسر خود انتظاراتی دارد که عدم تحقق آنها، روابط را در آستانه تیرگی قرار می دهد. عده ای از این زوج ها نه تنها هیچ تلاشی برای رفع مشکلات نمی کنند، بلکه ندانسته و ناخواسته با حرف ها و رفتارهای خود باعث دامن زدن به رنجش ها می شوند؛ یا با قهر و دعوا به بیان مشکلات خود پرداخته و یا با تحقیر کردن یکدیگر و لجبازی کردن که یک اعتراض پنهان به عدم ارضای نیازهای ابراز نشده است، یک سیکل معیوب را در رابطه طی می کنند که هرگز پایانی بر آن نیست.

راه حل های موجود چیست؟
۱٫ قبل از هر اقدام،موقعیت‌های مسئله ساز و معنایی را که برای هر یک از آنها در نظر می‌گیرید، پیدا کنید. فرض کنید همسرتان با لحن تند صحبت می‌کند، و فکر اتوماتیک شما می‌تواند این باشد که «همسرم از من خشنود نیست». به خصوص باید مراقب باشید که هراس یا سوءظن پنهان خود را پیدا کنید. مثلاً، «آیا خطایی مرتکب شده‌ام؟» یا «آیا قصد توهین به مرا دارد.» در آنها دقیق شوید، مدرک و شاهدی بیابید و بعد به نشانه‌های ضد آنها توجه کنید و به جستجوی توضیحات منطقی‌تر بروید.

۲٫ سعی کنید مورد یا موارد سوءتفاهم یا مسائل مورد اختلاف را هر چه زودتر و هر چه صریح تر مطرح کنید و به حل و فصل آنها بپردازید. از پیش داوری، تعمیم های نادرست و غیرمنطقی و شکل گیری افکار منفی پرهیز کنید. برای مثال اگر همسر شما یک بار بدقولی کرده است، به او نگویید: تو همیشه بدقولی می کنی! در حالی که ممکن است همسر شما این بار قولش را فراموش کرده باشد و یا علت خاصی داشته باشد.

۳٫ شناخت تفاوت ها در برقراری ارتباط کلامی نیز به کمک ما می آید و یاری مان می دهد تا ارتباط مؤثرتر و سازنده ای داشته باشیم. به عنوان مثال مردی که از زنان و ادراکات و احساسات آنها آگاهی داشته باشد، می داند که زن شیفته مهرورزی و احترام است و در برقراری ارتباط کلامی و بروز خواسته ها و نیازهای خودش از این آگاهی خود حداکثر بهره را می گیرد و با احترام و لفافه جملات محبت آمیز خواسته خود را ابراز می کند و به این شکل و با برآورده شدن انتظاراتش خود را در سایه حمایت همسرش قرار می دهد، کسانی که به زندگی خود شکل و رونق بخشیده اند همگی دارای یک وجه مشترکند و آن مهارت در ابراز نیازها و خواسته هایشان است. به هر حال زوجین موفق افرادی نابغه و استثنایی نیستند، بلکه آنها در یادگیری رموز یک زندگی خوب به خود زحمت می دهند.

۴٫ و موضوع مهم تر از همه این که همسران نباید از هم توقع علم غیب داشتن داشته باشند؛ هرچند با هم صمیمی و نزدیک هستند، اما صریح صحبت کردن راجع به مسائل بهترین کار ممکن در راستای جلوگیری از اختلافات است.

منبع: مهرخانه