واجبات الهى، پیرو مصالح و
منافعى است که مکلف با انجام آنها، به آن مصالح و منافع دست مى یابد و
زمینه رشد معنوى و کمال او فراهم مى گردد. در این میان بسیارى از مصالح و
منافع عبادات بر بندگان مخفى و پوشیده است; از این رو دسترسى به علت اصلى و
منحصر به فرد احکام میسر نیست، هر چند با استفاده از آیات و روایات به
بعضى از علتها و حکمتهاى احکام به دست مى آید.
بنابراین آنچه در پاسخ پرسش فوق مى توان گفت این است که:
۱ ـ روزه: روح تقوا و پرهیزگارى را در انسان پرورش مى دهد و مایه پاکى درون مى گردد:
“کُتِبَ عَلَیْکُم الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقوُنَ” ([۱][۱])
«روزه بر شما نوشته شد همان گونه که بر کسانى که قبل از شما بوده اند نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.»
۲ـ روزه: تحمل گرسنگى و تشنگى زودگذر است و پاداش آن ایمنى از آتش جهنم و
برخوردارى از بهشت و نعمت هاى بى انتهاى الهى و سیراب شدن همیشگى مى باشد.
پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) مى فرماید:
“اِنَّ فِى الْجَنَّةِ باباً یُقالُ لَهُ الرَّیانُ یَدْخُلُ مِنْهُ الصّائِموُنَ یَوْمَ القِیامَةِ”([۲][۲])
«در بهشت درى است به نام «ریّان» (سیراب شدن) که فقط روزه داران از آن وارد بهشت مى شوند.»
۳ـ روزه: موجب وسعت رزق و رفع فقر و تنگدستى مى شود; چنانکه شخصى خدمت
امام کاظم(علیه السلام) شرفیاب شد و عرض کرد: یابن رسول الله فقیر و تنگدست
هستم. حضرت فرمود: “صُمْ وَ تَصَدّق” «روزه بگیر و صدقه بده.»([۳][۳])
۴ـ روزه: از نظر بهداشتى مایه صحت و سلامت بدن مى باشد. چنانکه رسول
خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) مى فرماید: «صوُمُوا تَصِحّوُا»([۴][۴])
«روزه بگیرید تا سلامت باشید.» امروزه در طب ثابت شده است که بسیارى از
امراض از قبیل مرض قند، بیمارى هاى پوستى، کلیوى، چربى خون با امساک و روزه
درمان مى شود.
۵ـ روزه: از بعد اخلاقى، غرایز را تعدیل و روح انسان را شفاف و پاک و اراده او را قوى مى سازد.
۶ـ روزه: از بعد اجتماعى موجب توجه و احسان به دیگران مى شود; چه اینکه
رنج گرسنگى و تشنگى روزه دار ثروتمند را متوجه مستمندان و نیازمندان مى
نماید.
۷ـ روزه: موجب مى شود تا روزه دار هنگام ملاقات پروردگار خشنود و خرسند باشد. پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود:
“لِلصّائمِ فَرحَتانِ، حینَ یُفْطِرُ و حینَ یَلْقى ربَّهُ”([۵][۵])
«براى شخص روزه دار دو شادى است، یکى هنگامى که افطار مى کند و دیگرى هنگامى که پروردگارش را ملاقات کند.»
[1][1]- سوره بقره آیه ۱۸۴٫
[۲][۲]- صحیح بخارى، کتاب الصوم، باب الریان للصائمین.
[۳][۳]- وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۲۹۸ ـ کتاب الصوم
[۴][۴]- بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۲۵۵
[۵][۵] – کنزالعمال، ج ۸ ، ص ۴۴۸ حدیث ۲۳۵۹۳ .
