رعد و برق نوعی تخلیه الکتریکی است که در اثر انتقال الکتریسیته ساکن بین 2 ابر یا بین ابر و زمین ایجاد می شود و همین تخلیه الکتریکی است که نور و صدای شدیدی تولید می کند. مصدومان به علت برخورد صاعقه ممکن است دچار اختلالات عصبی (کاهش هوشیاری، فراموشی، تشنج، سوزن سوزن یا گزگز انتهای دست و پا، لکنت زبان، خونریزی های مغزی و اغما)، اختلالات قلبی – عروقی نامنظم شدن ضربان قلب و افزایش فشار خون شدید) و سوختگی شدید شوند.اقدامات قبل از وقوع رعد و برق
1- درختان و شاخه های پوسیده و خشکی که در طول یک توفان احتمال سقوط دارند و ممکن است باعث ایجاد خسارات مالی و جانی شوند، قطع کنید.2- بعد از دیدن رعد و برق تا شنیدن غرش آسمان حداکثر تا عدد 30 می توانید بشمارید و داخل ساختمان بروید و تا 30 دقیقه بعد از شنیدن صدای آخرین غرش نیز داخل خانه بمانید.
3- از در و پنجره و بخاری دیواری، شوفاژ و دیگر هادی های الکتریسیته دور شوید.
4- برای جلوگیری از خطر آتش سوزی ناشی از صاعقه نسبت به نصب برق گیر در ساختمان های بلند اقدام کنید.
5- اشیای بیرون خانه را که ممکن است به اطراف پرتاب شده و باعث ایجاد صدمه شوند، در محل مناسبی قرار دهید.
6- پشت دری ها و درهای بیرونی را چفت کنید. سایبان ها و پرده ها را بکشید.
7- از قرار گرفتن در مجاورت برق گیرهای طبیعی مثل درختان بلند و تنها در فضای باز خودداری کنید.
8- از قرار گرفتن در ارتفاعات، بالای تپه ها و سطح مراتع، ساحل و ماندن روی یک قایق شناور پرهیز کنید.
اقدامات در حین وقوع رعد و برق
1- فعالیت های بیرون از خانه را متوقف کنید.
2- زمان وقوع رعد و برق از منزل خارج نشوید.
3- در صورتی که در اتومبیل هستید، توقف کنید. موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پایین بکشید.
4- داخل ساختمان یا خودروی سقف دار بمانید. بدنه فولادی یک خودرو سقف دار به شرطی که فلز آن را لمس نکنید از شما به خوبی محافظت می کند.
5- از درختان، تپه ها،دیرک ها، سیم برق هوایی، لوله های فلزی و آب دور شوید.
6- اگر در حال شنا کردن هستید فورا از آب بیرون بیایید یا اگر روی قایق هستید سریعا به سمت ساحل برگردید.
7- هنگام صاعقه می توانید داخل ساختمان یا ایستگاه ترن زیرزمینی و مترو بروید.
8- از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید چون ممکن است لوازم حمام باعث انتقال جریان الکتریسیته شوند.
9- تنها در مواقع اورژانسی آن هم در صورت امکان از تلفن بی سیم استفاده کنید.
10- دو شاخه تمام وسایل برقی مثل رایانه را از برق خارج و هواکش را خاموش کنید.
11- به خاطر داشته باشید برق ناشی از رعد و برق می تواند باعث بروز صدمات جدی شود.
12- از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمان های تک و منفرد در فضای باز خودداری کنید.
13- از نزدیک شدن به هر وسیله فلزی مثل تراکتور، موتورسیکلت و دوچرخه پرهیز کنید.
14- در محوطه جنگل: سرپناهی کنار درختان کوتاه و تنومند بیابید و هرگز زیر درختان بلند نروید.
15- در فضای باز: در صورت امکان به حالت خمیده در دره های تنگ و عمیق پناه بگیرید.
16- به یاد داشته باشید که چنانچه هنگام رعد و برق موهایتان سیخ شد، نشانه نزدیکی برخورد جریان رعد و برق است. به صورت چمباتمه روی زمین بنشینید. دست ها را روی گوش ها و سر را بین زانوها قرار دهید. تماس خود را با زمین به حداقل برسانید و به هیچ وجه روی زمین دراز نکشید.
اقدامات بعد از وقوع رعد و برق
1- در صورت نیاز به کمک با اورژانس (115)، آتش نشانی (125) یا سایر سازمان های امدادی تماس بگیرید.
2- در صورت مواجهه با فرد مصدوم فورا وضعیت تنفس و نبض وی را کنترل کنید. در صورت قطع تنفس، سریعا تنفس مصنوعی به او بدهید و در صورت عدم لمس نبض کاروتید در مصدوم، احیای قلبی – ریوی را انجام دهید. محل ورود و خروج الکتریسیته را برای یافتن علائم سوختگی بررسی و پانسمان کنید. همچنین آسیب های وارده به سیستم عصبی، شکستگی استخوان ها و از دست دادن بینایی و شنوایی در مصدوم را بررسی کنید.
منبع:هفته نامه سلامت
